Schuin tegenover de ingang van Bronbeek staat het Oude Tolhuys. Dit voormalige tolhuis aan Velperweg 166 werd in 1882 gebouwd en is nu een gemeentelijk monument. Het was tot 1979 sigarenwinkel en werd daarna speelgoedmuseum. In 1984 betrok Makelaarshuys Kuyk van Oldeniel het. Op zijn website ronkt de makelaar over een prachtige zichtlocatie aan de Velperweg tegenover Landgoed Bronbeek. Eind jaren zeventig van de vorige eeuw was het gebouwtje bijna gesneuveld. Dappere raadsleden behoedden het voor sloop.
Vandaag de dag betaalt (bijna) iedereen (wegen)belasting, maar in de negentiende eeuw werd er nog volop tol geheven. Zo was men om Arnhem te mogen betreden betaling verschuldigd. Om dat allemaal georganiseerd te laten verlopen was voor dat doel een tolhek-met-tolhuis geplaatst. Deze ansichtkaart uit 1905 o+ogt weliswaar idyllisch, maar naarmate de tijd verstreek verdween deze wijze van belastingheffing. Paard-en-wagen werd min of meer geschiedenis en op deze wijze de staats- of gemeentekas spekken raakte achterhaald.
Verkeerscommissie
Het tolhuisje op de hoek van de Van Remagenlaan kwam – naarmate de verkeersdrukte toenam – steeds meer in de weg te staan. Ongeveer een kleine veertig jaar geleden dreigde vanwege wegverbreding en aanleg van een busbaan het tolhuis het loodje te leggen. Samen met onder anderen Arnold Brouwer stak PSP-er Aris Kon daar een stokje voor. Brouwer, die toentertijd voor de PvdA in de gemeenteraad zat, zette met onder anderen Kon een lobby op touw tot behoud van het tolhuis. De Verkeerscommissie waarin zij zaten slaagde in haar opzet. De kruising met de Velperweg werd aangepast, de busbaan kwam er niet en het tolhuis bleef gespaard.
Arnhems Meisje
Aris Kon zei hier later over dat hij met trots terugkijkt op deze daad. Ook Arnold Brouwer is nog steeds zeer tevreden over het succes van de toenmalige Verkeerscie. Of dit voor het gemeentebestuur indertijd aanleiding was om beiden met een Arnhems Meisje te belonen, mag betwijfeld worden. Volgens Kon kreeg ieder raadslid-met-zitvlees een Arnhems Meisje. Hij ontving weliswaar, net als Brouwer, eveneens de Zilveren Stadspenning maar ook over die toekenning is hij uitermate sceptisch. Over de achtergronden van het Arnhems Meisje zou eens een boekje moeten worden open gedaan.
Beeld: Oude ansichtkaart uit 1905 van collectioneur Frans Brink, Westervoort.
Tag: Zie ook de tag Ansichtkaarten voor méér beelden van en verhaaltjes over het Arnhem-van-weleer.
Wees de eerste die reageert op "Aan de Velperweg werd tol geheven"