Nog twee nachtjes slapen en dan komt het boek Arnhem gezien door Crone uit. Het gaat om stukjes die eerder op deze website verschenen. De kopij over de Bernhardlaan kwam niet door de selectie. Jammer, maar om die reden nu een bewerkte versie van de posting van 6 december 2016. De focus ligt op het al dan niet hernoemen van straten en pleinen die herinneren aan helden c.q. schurken.
Vraag is of de Bernhardlaan (in Angerenstein-Noord) deze naam mag behouden na Jolande Withuis’ biografie over Koningin Juliana uit november 2017. In haar Vorstin in een mannenwereld komt prins-gemaal Bernhard van Lippe-Biesterfeld (1911-2004) er niet zo best van af. Hij was weliswaar geen koloniale held of bandiet – vergelijkbaar met J.P. Coen (1587-1629) of J.B. van Heutsz (1851-1924) – maar Withuis beschreef Z.K.H. Prins der Nederlanden onomwonden als een gewetenloze, gierige, egocentrische man. Het kan verkeren, dus. Van gerespecteerd persoon tot nietsontziende boef.
Hernoemen
Afijn, hernoemen van straten, pleinen en bruggen is niet mijn smaak. Ik noem het geschiedvervalsing. Zo behielden het Arnhemse Bothaplein, de Steijn- en Paul Krugerstraaat hun naam, hoewel deze heren in de Zuid-Afrikaanse Boerenoorlogen ook niet zo’n lekkere rol speelden. Iets dergelijks geldt voor de Bernhardlaan. Die blijven we gewoon zo noemen, hoewel de Duitse bezetter in de jaren veertig niet zo gecharmeerd was van die laan en de – al dan niet in directe omgeving liggende wegen – als Julianalaan, Beatrix- en Irenestraat. Deze namen deden immers té veel aan het Huis van Oranje denken. Om die reden werden Juliana- en Bernhardlaan, respectievelijk Boerhaave- en Linnaeuslaan. Beatrix- en Irenestaat werden omgedoopt tot Leeuwenhoeklaan en Swammerdamstraat. De Lippe Biesterfeldstraat werd Martinetstraat. En, analoog aan het bovenstaande, de Wilhelminastraat in Lombok werd in 1942 op last van de Duitsers veranderd in Lombokstraat.
Hoge kosten
Veel pleit er voor om alles gewoon bij het oude te houden. Ik ben tegen het herschrijven van de geschiedenis. Gelukkig zijn er tevens praktische argumenten voor naambehoud. De kosten van een naamswijziging lopen voor zowel bedrijven, particulieren als overheid snel op. Namen worden sowieso alleen gewijzigd als de kosten tegen de baten opwegen. Kortom, Bernardlaan blijft Bernhardlaan. En dus zeker geen Linnaeuslaan.
Beeld: Arnhemse wederopbouwflats van H.J. Breda aan de Lippe Biesterveldstraat ca. 1960, gezien vanaf de Bernhardlaan. De Bernhardlaan loopt langs Park Angerenstein, Diacollectie Gemeente Arnhem, fotograaf Gemeentearchief Arnhem, Gelders Archief, nr. 1524-300
Boek: Arnhem gezien door Crone wordt uitgegeven door HijmanOngerijmd, kost 15 euro en is volgende week op voorraad in de Arnhemse boekhandel. Bestellen via http://www.hijmanongerijmd.nl/contact-2/ kan ook.
