Margo Klijn brengt geschiedenis van pand boekhandel tot leven

Recent werd het boek Plaats van Ontmoetingen. De geschiedenis van Grote oord 15 te Arnhem (1482-2017) bij boekhandel Hijman Ongerijmd gelanceerd. Auteur Margo Klijn presenteerde het. Zij vertelde, van de hak op de tak, over de geschiedenis van het pand Grote Oord 15 in Arnhem, de plek waar in 535 jaar vooral werd gewoond en later gewerkt. Nu huist boekwinkel Hijman Ongerijmd er, maar tot het einde van de zeventiende eeuw was het met name woonhuis. De huidige boekwinkel werd voorafgegaan door tal van andere bedrijven. Zo zat er een grutterij-met-stal-en-grutmolen, een expediteur en verschillende soorten winkels waaronder een kruidenier.

Je ziet het er van buiten niet aan af maar Grote Oord 15 Arnhem kent een lange geschiedenis. Aan het einde van de late middeleeuwen in 1482 duikt het pand op de hoek met de Varkensstraat voor het eerst in de annalen op. De schrijfster vervolgt haar betoog door de levens van de bewoners van het pand te verbinden met de vaak roerige gebeurtenissen die in Arnhem en daarbuiten plaatsvinden. Zij refereert aan de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), de gouden, achttiende, negentiende en twintigste eeuw, om uiteindelijk in het heden te eindigen. Telkens maakt zij uitstapjes naar buitengewone, dikwijls politieke situaties, schrijvers, boeken en literatuur.

Hijman, Stenfert Kroese & van der Zande

Zo vestigde de 42-jarige Rudolf Hijman zich in 1945 in het pand waar het tot die tijd een kruidenierswinkel was. Het pand was krakkemikkig, maar wel op stand. Eind september 1945 werd de boekwinkel geopend en het liep meteen storm. Een deel van boekvoorraad lag in de koelcel opgeslagen, maar na de oorlog moest je inventief zijn. Na het nemen van ambtelijke hobbels kreeg Hijman vergunning zich “erkende boekhandel” te noemen. Na tien jaar behelpen in een voormalige kruidenierswinkel wordt het gebouw in 1956 voor het eerst professioneel verbouwd. De steeds florerender boekenzaak gaat dan door het leven als Hijman, Stenfert Kroese & van der Zande. Lezen is populair en literatuur over allerhande zaken is niet aan te slepen. Boekverkoper Wim Dorman voorziet vanaf 1974 als bedrijfsleider en later van 1982 tot 2006 als eigenaar van Hijman Boeken de stad van leesvoer. Everhard Arends neemt in 2006 de winkel van Dorman over en investeert fiks in een grote verbouwing. De zaak heet dan Hijman & Arends. Als Dorman in 2014 overlijdt gaat het al langere tijd niet goed met de boekverkoop. Arends had al in 2013 contact opgenomen met Theo Beneder van Boekhandel Ongerijmd in de Nieuwstad. In 2013 wordt na overleg met externe financiers besloten een nieuwe winkel te starten onder de naam Hijman Ongerijmd.

Hijman Ongerijmd

Theo Beneder slaagt er sindsdien samen met partner Hermien Mijnen in, de boekwinkel tot een echte plaats van ontmoetingen te maken. Er worden tal van workshops, boeklanceringen, filosofiecafés en muziekoptredens georganiseerd. De moraal is, Hijman Ongerijmd is méér is dan een plek om literatuur aan te schaffen. Een boekwinkel anno 2017 veroorzaakt reuring, organiseert ontmoetingen en optredens en geeft zelf boeken uit. Auteurs van naam, zoals Wim Brands, Marcel van Roosmalen, Geert Mak, Frits van Oostrom, enzovoort, laten hun neus zien. Nu dus Margo Klijn die eerder het boek De stille slag. Joodse Arnhemmers 1933-1945 publiceerde. Deze must read over de vervolging van Arnhemse Joden krijgt in Plaats van Ontmoetingen een waardige opvolger.

Reacties

Over de auteur

Kees Crone
Kees Crone is journalist en columnist. Hij publiceerde een aantal boeken over Arnhem en schrijft regelmatig op Arnhem-Direct. Hij is bovendien secretaris van de Vereniging Stadsschoon Arnhem.