{
Dat een stad nooit af is dat weten we. Er wordt altijd wel gewerkt aan vernieuwing, uitbreiding of onderhoud. Het zijn processen die vele jaren duren en daarom zijn er in de stad altijd al plekken geweest die even zonder bestemming stonden. Stippen op de kaart, verlaten en wachtend een nieuwe bestemming. Vaak vielen die plekken niet op doordat de meeste plekken doorgaans snel werden opgevuld of doordat het aantal lege plekken altijd binnen de perken bleef.
Maar die tijd is niet meer. Processen worden steeds complexer en duren steeds langer. Het eindplaatje van het project is morgen al weer achterhaald. De plannenmakers kunnen de maatschappelijke en ruimtelijke dynamiek in de stad niet bij houden. Maar de plannenmakers willen de regie blijven houden, en gijzelen daarmee stadsdelen voor lange perioden. Versterkt door de gevolgen van de crisis kampt de stad steeds vaker met dit soort plekken. Een prominent voorbeeld van deze problematiek in Arnhem is het Rijnboog gebied. De gebiedsontwikkeling verloopt daar tergend langzaam. Maar elders in het land en in de stad(!) worden met enige regelmaat complete vlaktes voor een weekend getransformeerd tot enorme ‘pop-up steden’; festivalterreinen. Bij deze tijdelijke steden is niet de hardware (de gebouwen) maar de orgware (het programma) en de de software (het publiek) leidend. En als je in een korte tijd een desolate vlakte kunt ombouwen tot een hotspot, is het dan niet eens een goed idee om een festival-bril naar de stad te kijken?
Een festival is een gezonde mix van bottum-up en top-down waarbij iedereen met hetzelfde doel voor ogen participeert. Er word een brede doelgroep beoogd, en aan de hand van verschillende acts geprobeerd die doelgroep zo goed mogelijk te bedienen. Het is een stapsgewijs en flexibel gebeuren waarbij het ene jaar weer aanleiding en energie geeft voor het volgende zonder daar een exacte kopie van te zijn. Sterker nog, het gebeurt vaak dat in de loop der jaren van het initiële pad wordt afgeweken. De verschillende podia geven zowel organisatoren als deelnemers de kans concepten uit te proberen en te testen wat aanslaat. Dit kan ook de manier zijn om de transformatie van stadsdelen vorm te geven. Een vorm van stedenbouw waarbij stapsgewijs en flexibel en met een kleiner en gespreid risico kan worden ingespeeld op veranderende omstandigheden. Of die nu financieel, demografisch, politiek of energetisch zijn. Het is ook een vorm van stedenbouw die het experiment niet schuwt maar omarmt omdat het ten dienste staat van de stad, de bewoner en de bezoeker. En hierbij gaat het niet alleen om het resultaat maar ook om de weg er naar toe. Waarom zouden sloop of leegstand of braakligging enkel problematisch, onaantrekkelijk en inactief zijn? Met enige creativiteit kan van slopen een spektakel gemaakt worden, een blinde muur een drive-in bioscoop, een braakliggend terrein een stadslandbouwproject en een leegstaand pand ingepakt en getransformeerd tot tijdelijk kunstobject. Zo wordt een veranderend stadsdeel zo positief onderdeel gemaakt van het publieke domein. Daarmee opteert de stad voor een pro-actieve aanpak; neemt het een voorschot op de gedroomde kwaliteit van het (her)nieuwe stadsgebied. Niet langer is het gebied in afwachting van een nieuwe toekomst, nee, die toekomst is al begonnen en wij staan er midden in!
In dit soort bottum-up initiatieven liggen in het huidige tijdsgewricht de kansen om de stad aantrekkelijker en spannender te maken. De publicatie met de titel: “Departement Tijdelijke Ordening” die het Transiteam donderdag 7 februari zal presenteren laat zien hoe de tijdelijke ordening een alternatief kan zijn voor de vastgelopen traditionele methode.
Stedenbouw als een waardevolle culturele manifestatie; die van de verandering, het (her)ontdekken, het maken en het worden. Kortom, een festival. Wanneer begint de voorverkoop?
Presentatie: Departement Tijdelijke Ordening
Donderdag 7 februari, 17.00 uur
Showroom Arnhem
Deze blogpost is onderdeel van een feuilleton van het Transitieteam op Arnhem-Direct. De komende tijd blogt steeds een ander lid van het team. De eerste blogpost lees je hier terug.
Wees de eerste die reageert op "Verandering als festival"