Willemsplein in 1960 op de bom voorbereid

Zo oogde dit deel van het Willemsplein omstreeks 1960. Wat opvalt is de Zijpsepoort, het witte Diehlpand uit 1905 – waar toentertijd kruidenier Hupkes zat – én de bakstenen entrees van de voetgangersonderdoorgang. De Zijpsepoort werd in 2003 vervangen, het Diehlpand huisvest regelmatig een ander kantoor, terwijl de onderdoorgangen op het Willemsplein allang zijn verdwenen. Hoewel, die zijn – bij één van de vele herindelingen van het plein – slechts ontoegankelijk gemaakt. Ondergronds leiden de passages een slapend bestaan.

Trouwens, er valt nog wel wat méér te melden over deze tunnels. Begin jaren vijftig verrezen ze op verschillende plekken op het Willemsplein. Ze werden gebouwd in een tijd die vervuld was van koude oorlogsdreiging. Feitelijk ging het om schuilkelders, die pakweg 350 personen tegen een atoomaanval moesten beschermen. Deze kelders waren in normale, vreedzame tijden bedoeld als voetgangersonderdoorgang. De Russen kwamen uiteindelijk niet: de functie van atoomschuilplaats was daarmee achterhaald. Maar de tunnels bleven handig als veilige voetgangersoversteek voor het toen al steeds drukker wordende verkeer. Per saldo zijn de tunnels niet lang in gebruik geweest en werden ze in de jaren zestig helemaal afgesloten. Passanten voelden zich in de onderdoorgang onveilig en de kelders werden misbruikt als openbaar urinoir. Naar verluidt was de stank er soms niet te harden. In eerste instantie werd besloten de doorgangen met hekken af te sluiten. Later werden de toegangen helemaal verwijderd.

Bouwspeelplaats

Over bunkers gesproken, midden in een doodgewone Arnhemse wijk ligt nog steeds één van de geheimste atoombunkers van Nederland verscholen. Om preciezer te zijn onder bouwspeelplaats De Leuke Linde in Klarendal bevindt hij zich. Tijdens de Koude Oorlog moest het bouwsel het telefoonverkeer waarborgen. Deze districtsbunker maakte deel uit van een speciaal aangelegd noodnet. Sinds 1976 staat er bij de speelplaats een vrolijk geschilderd betonnen gebouw. Dit is het bovengrondse gedeelte van de districtsbunker. Hij bevat een kantine, slaapplaatsen, een noodhospitaal en noodaggregaten. Deze PTT-bunker behoorde tot één van de luxere atoomschuilplaatsen van het land. Zelfs de elektriciteit mocht uitvallen. In dat geval kon het personeel met speciale hometrainers zorgen voor frisse lucht. Heel af en toe is er openhuis in de Klarendalse atoomschuilplaats.

Beeld: Oude ansichtkaart van collectioneur Frans Brink, Westervoort.

Tag: Zie ook de tag Ansichtkaarten voor méér beelden van en verhaaltjes over het Arnhem-van-weleer.

Reacties

Over de auteur

Kees Crone
Kees Crone is journalist en columnist. Hij publiceerde een aantal boeken over Arnhem en schrijft regelmatig op Arnhem-Direct. Hij is bovendien secretaris van de Vereniging Stadsschoon Arnhem.

Wees de eerste die reageert op "Willemsplein in 1960 op de bom voorbereid"

Een reactie plaatsen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*