Het is een miezerige dinsdagmiddag. Tijdens een wandeling vertelt Jan Floor, parkwachter van de Arnhemse parken, over het onderhoud van het park en over de aankomende beleidsvisie voor de Arnhemse parken. Deze visie wordt op dit moment voorbereid door een aantal betrokken groeperingen en zal over twee jaar in de Arnhemse gemeenteraad goedgekeurd moeten worden.
Door Gabrielle Zeevenhooven
Parkwachter aan het werk
Jan Floor is nu anderhalf jaar parkwachter van onder andere Sonsbeek, Gulden bodem, en Zijpendaal. Hij heeft zich in die anderhalf jaar verdiept in de ecologie maar ook in de cultuurhistorie. Hij loopt niet alleen door de parken, maar is ook vaak te vinden in het Gelders archief om op foto’s te bekijken hoe de parken er vroeger uitzagen. En hij bestudeert beplantingsschema’s van de vroegere landschapsarchitecten. Allemaal om keuzes te maken en advies te geven over het aanzien van het Sonsbeek park van de toekomst.
Veranderend gebruik van de parken
De wandeling leidt langs de Witte Villa. Floor; “Een park inrichten en onderhouden is voortdurend spelen met mogelijkheden en dilemma’s. Bijvoorbeeld, past de inrichting rond de Witte Villa nog wel bij de parkbeleving van de toekomst? Op sommige dagen wandelen en liggen hier duizenden mensen. Dat roept allerlei vragen op. Is het gazon van voldoende kwaliteit voor al die recreanten? Hoe gaan we om met fietsers? Welke evenementen willen we wel of juist niet in het park? Passen het basketbalveld en de hertenkamp in deze vorm nog in het park van de toekomst? Hoe gaan we om met het afval van al die recreërende burgers? Vroeger namen mensen een broodje mee, maar tegenwoordig bestellen ze met de telefoon een pizza en een krat bier. En die pizza doos moet wel hier in de prullenbak. De beheersvisie moet richting geven aan al deze vragen en dilemma’s.
Bomenbeheer
Floor legt uit hoe het bomenbeheer werkt. “De bomen die ooit aangeplant zijn bij de aanleg van het park worden overgroeid door de beukenbomen, die hier van nature voorkomen. Als je alles maar laat groeien krijg je een groot beukenbos. Dus als je een andere boomsoort wilt behouden moet je keuzes maken, bijvoorbeeld beuken verwijderen en fladder-iep of lindeboom aanplanten”.
“En in een monumentaal park horen ook beeldbepalende bomen zoals grote coniferen. Daar moeten soms ook bomen voor opgeofferd worden”. En hoe past dat dan weer in de ecologische visie? “Als we een gevarieerd bomenbestand willen, betekent dat ook dat er soms gezonde bomen moeten verdwijnen om andere bomen een plek te geven”.
Cultuurelement
Jan loopt naar een van zijn favoriete beeldbepalende elementen in het park dicht bij de kleine waterval, een metershoge natuurstenen vaas met fruit uit de achttiende eeuw omringd door rododendrons. Hier wint de cultuurhistorie het van de ecologie. De rododendrons kunnen slecht tegen de huidige droogte. En de beuken nemen de ruimte over. Er worden dus rododendrons bij geplant en de beuken worden verwijderd. Een park onderhouden is eindeloos keuzes maken. Gezonde bomen kappen valt vaak slecht bij de natuur belevend Arnhemmer. Die houden niet van ronkende motorzagen. Maar het is op zich een goed teken dat de burger zich druk maakt over zijn park.
Park voor en van de burger
Het is vakantie en het park is vol met ouders en kleine kinderen. De recreatie op de ligweides is op deze regenachtige herfstdag verleden tijd, maar de kinderen genieten van het bos. Jan Floor benadrukt; “Het park is er voor de burger, voor de stad. En aan het einde van de rit bepaalt de burger via de raad hoe het park zich ontwikkelt en hoe het er in de toekomst uit gaat zien”.
Dit artikel verscheen eerder in de wintereditie van het Bulletin van de Vrienden van Sonsbeek. Het Bulletin verschijnt 4 maal per jaar en is gratis voor Vrienden van Sonsbeek.