Bij Uitgeverij it&fb in Amsterdam verscheen deze week De Dikke Jibbe. De officiële titel Je kan je niet verstoppen door je ogen dicht te doen bekt minder, vandaar de korte boektitel-met-knipoog. Het boek – formaatje baksteen – bevat een bundeling van 14 toneelteksten. Daarbij maakte Arnhemmer en veelschrijver Willems een selectie uit zijn oeuvre dat hij tussen 2005 en heden schreef.
Nooit eerder kreeg ik zo’n dik boek ter recensering. Ik mat het even na: 6 cm. De Dikke Jibbe mag zich qua omvang met recht vergelijken met de dikke Van Dale of bijvoorbeeld DeDikkeVanDam.
Het is ondoenlijk om uit Willems’ selectie op deze plek evenveel recht te doen. Dat ga ik dan ook niet proberen.
Willekeurig lees ik het drama Age of Rage waarin de schrijver bewijst ook straattaal te beheersen. De oude Grieken voerden Age of Rage al op; een duister, groots en universeel verhaal over wraak. De schrijver stak het in een modern jasje waarin hij een dwarse puber opvoert die met alles en iedereen in conflict komt. Het meisje, met een problematische migratieachtergrond, drijft ouders, conrector, leraar, psycholoog, politieagenten, en anderen, tot wanhoop met haar eigenzinnige gedrag. Van de taal die zij uitkraamt en het gedrag dat zij daarbij tentoonspreidt lusten de honden geen brood. Zij raakte in haar jonge leven verknipt en echt contact met haar krijgen is bijna ondoenlijk. Bij iedereen voeren machteloosheid en frustratie de boventoon. Acteurs en actrices zullen ongetwijfeld wel raad met deze tekst weten. Als lezer zie je als het ware het toneelstuk – met regie-aanwijzigingen – voor je. Als het wordt opgevoerd koop ik zeker een kaartje.
Tips van Jibbe
In een interview met Ernesto op de website van de theaterboekhandel: https://www.theaterboekhandel.nl/ geeft Jibbe Willems een tiental tips hoe toneelschrijver te worden. Vele spreken tot de verbeelding. Zo zegt hij, schrijver bén je niet, schrijver word je. En dat kan maar op één manier: door te schrijven. Meters maken. Wie geen meters maakt komt nooit vooruit: dus schrijf!
Voor hem is vorm inhoud: denk na over taal, taal is mens, taal is wereld.
Realisme is een beperking en laat je er niet door beperken. Een anekdote is een kapstok, geen einddoel. Maar niet onbelangrijk: zonder kapstok valt je jas op de grond.
Hij vindt het belangrijk indrukken op te doen. Met indrukken kun je meer verbindingen maken. Verbindingen, ook onlogische en onmogelijke, zijn essentieel. Verheug je bovendien op boeken die je nog niet las. Durf te verdwalen. En tot slot: probeer niet te voldoen aan de verwachtingen van anderen.
Intrigerend
Misschien begrijp ik nu Willems’ curieuze facebookposts, waarin hij vloeren van bovenaf met zijn mobiele telefoon fotografeert en daar standaard vloer bij schrijft.
Al met al een intrigerend boek dat bij intimi absoluut in de smaak zal vallen.
Beeld
Schrijver Jibbe Willems ontvangt het eerste exemplaar van De Dikke Jibbe. Foto: Heleen van Wiechen
Serviceinformatie
Je kan je niet verstoppen door je ogen dicht te doen – 14x toneel van Jibbe Willems
ISBN 9789064038976, Euro 26,50, Uitgeverij it&fb Amsterdam
Zaterdag 29 mei 2021 – tussen 15 en 16 uur – schrijft Jibbe Willems bij boekhandel Hijman Ongerijmd een regie-aanwijzing in het door u aangeschafte exemplaar van De Dikke Jibbe.
Overigens, Jibbe Willems werd eerder door De Volkskrant de “Shakespeare van de lage landen” genoemd.
