Naar aanleiding van een bericht in de Gelderlander dat schepen dagelijks illegaal kankerverwekkende stoffen lozen op onze rivieren stelde fractievoorzitter Gerrie Elfrink (SP), mede namens fractievoorzitter Sabine Andeweg (D66) en raadslid Muriël Simonis (GroenLinks), vragen aan wethouder Cathelijne Bouwkamp (GroenLinks). Volgens de partijen vormen deze lozingen een directe bedreiging voor onze gezondheid en veiligheid en zijn zeer schadelijk voor de natuur. Ze vinden dat de lozingen zo snel mogelijk gestopt moeten worden en dat het college er bij de provincie Gelderland op moet aandringen dat zij werk gaan maken van het bestrijden van de illegale lozingen op een dusdanige manier dat hier zo snel mogelijk een einde aan komt.
‘kinderen kunnen misvormd geboren worden’
Politiek verslagever Huibert Veth sprak met Gerrie Elfrink. Dhr. Elfrink: “Onlangs heeft de krant onthuld dat schepen eigenlijk dagelijks op onze rivieren, de Waal en de Rijn, giftige stoffen lozen. Het kost geld om dat op een nette manier te verwerken maar het hoort er wel bij. Ze verdienen ook aan die transporten. Ze doen dat in Arnhem en Nijmegen omdat het hier vrij gemakkelijk kan. In Duitsland, waar veel van die schepen vandaan komen, wordt er streng op toegezien dat het niet gebeurt en dat is ook logisch want het is ontzettend gevaarlijk. Het kan schade brengen aan het genetisch materiaal, dat betekent dat onze kinderen misvormd kunnen worden bij de geboorte. Het is heel slecht voor het milieu dus dat moet je echt bestrijden, maar Gelderland handhaaft niet. Gelderland heeft het wel verboden maar handhaaft niet. De wethouder heeft ook aangegeven het een probleem te vinden en het aan te willen pakken maar zei in eerste instantie dat handhaving heel lastig is. Maarja, de Duitsers vinden het niet lastig. Die doen het juist heel erg goed en daardoor komen die schepen hier lozen. Het is een keuze om dat wel te doen. De gemeente moet de provincie dwingen om onmiddellijk actie te ondernemen en dat heeft de wethouder uiteindelijk ook toegezegd. De provincie Gelderland heeft ontzettend veel geld. Dit zou bovenaan het lijstje moeten staan om te gaan doen en wel zo snel mogelijk.”
Provincie herkent het beeld niet
RTV Arnhem zocht contact met de provincie Gelderland om te onderzoeken hoe zij aankijken tegen de situatie en de beschuldigingen dat deze komt door het feit dat er niet gehandhaafd wordt door de provincie. Gedeputeerde Bea Schouten (CDA) met in haar portefeuille: Gebiedsgerichte opgaven, Stad (Arnhem) en Regio, milieubeleid en leefbaarheid laat hierover het volgende weten:
Wat vindt u van de illegale praktijken van het ontgassen van illegale kankerverwekkende stoffen op de Waal en de Rijn?
‘We herkennen het beeld niet dat in de krant geschetst wordt dat er massaal illegaal ontgast wordt. We nemen de geluiden zeker serieus en gaan ze onderzoeken. We willen weten wat er aan de hand is. Mogelijk dat er e-noses geplaatst worden. Tot nu toe hebben we ook nauwelijks meldingen gehad. Om een beter beeld te krijgen willen we die wel graag hebben. We willen daarom graag mensen oproepen om te melden als ze vermoeden dat er ontgast wordt.’
Wat voor gevolgen heeft dit voor de volksgezondheid van de bewoners van Arnhem, die de Rijn ook voor recreatie en als zwemwater gebruiken?
‘Het RIVM monitort op doorlopende basis emissies in Nederland. Er zijn geen onderzoeken bekend die onaanvaardbare risico’s aantonen voor de volksgezondheid langs vaarwegen als gevolg van het ontgassen van carcinogene stoffen door tankschepen. Risico’s worden verondersteld wel te bestaan voor het personeel van schepen en terminals. Hiervoor worden in het ADN (ic. Wet vervoer gevaarlijke stoffen) voorschriften gegeven ter bescherming van personen en hun omgeving. Benzeen is in het algemeen een gevaarlijke stof, die slecht is voor de gezondheid en het milieu, we pleiten als provincie niet voor niets al lange tijd voor een verbod op varend ontgassen. Het gas vervliegt en heeft dus geen directe invloed op het water. Meer vragen over gezondheid kan je beter stellen aan de GGD.’
‘handhaving gebeurt door landelijke eenheid’
Gaat de provincie Gelderland werk maken van het bestrijden van de illegale lozingen op een dusdanige manier dat hier zo snel mogelijk een einde aan komt?
‘We zetten ons al lange tijd in om varend ontgassen te stoppen. Juist onder druk van de provincies heeft Nederland werk gemaakt van een Europees verbod en komt dat er. De handhaving van het tijdelijke provinciale verbod wordt gedaan door de landelijk eenheid. Die partij controleert nu al schepen op de wet vervoer van gevaarlijke stoffen. Ze nemen het Gelderse verbod mee in hun controle. Daarnaast kijken we of we mee kunnen doen met handhavingsweken waarin extra wordt gecontroleerd. Momenteel zijn we in gesprek met de minister om te kijken of de handhaving alvast geïntensiveerd kan worden voor de ingang van het landelijk verbod in 2020.’
‘inzet op landelijk verbod in 2020’
Hoe gaat de Provincie samen met andere belanghebbende gemeenten aan de rivieren in Gelderland dit probleem oplossen?
‘We hebben contact met de wethouder van Arnhem en andere betrokken gemeenten zoals Nijmegen. Onze inzet is om zo snel mogelijk een landelijk verbod ingevoerd te krijgen in 2020. Daarvoor werken we samen in een taskforce met andere provincies, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat en het bedrijfsleven.’
Dit is een productie van RTV Arnhem.