In samenwerking met het weblog Buurt & Regio brengt Arnhem Direct een serie artikelen over wijkgericht werken. Het initiatief van de serie komt van gemeente-ambtenaar Chris Zeevenhooven, die deze maand met pensioen gaat. Vandaag het tweede deel in deze serie.
In de wijk Rijkerswoerd wonen 13.000 mensen maar er is geen kroeg. Het wijkcentrum is wegbezuinigd evenals het jongerencentrum. Het Sportcentrum Rijkerswoerd is een goede ontmoetingslocatie qua faciliteiten, maar dat is niet geschikt qua inrichting en uitstraling. De fysiotherapeut helpt de mensen uit de wijk in de kleedkamer. ‘Het is geen optimale situatie’, zegt ‘verbinder’ Dick van Kleef.
Dick van Kleef is al jaren het sportcentrum. Maar een kafkaëske wirwar van kleine en grote subsidies en gebrek aan visie bij de gemeente op het centrum baren hem al jaren zorgen. Van Kleef zou het graag willen verbeteren zodat het een plek wordt voor de hele wijk en niet alleen voor sporters.
Nu is het een wat grauwe bedoening. Aan de zijkant is een grondbank en een hangplek waar soms ook zaken gebeuren die je in een woonwijk liever niet wilt dat ze gebeuren.
Relatie met gemeente begint iedere keer opnieuw
Kortom, er zou een goed plan moeten komen. ‘Dit gebouw zou aantrekkelijk moeten worden gemaakt voor de buurt, van buiten en van binnen. Maar regie ontbreekt. Het is houtje-touwtjewerk. Net zoals het houtje-touwtjewerk van ons was om te proberen een dagprogramma te bieden aan verschillende doelgroepen, zijn de contacten met de gemeente dat’, vertelt hij.
‘In twee jaar heb ik zes wijkregisseurs voorbij zien trekken. Dat betekent dat je niet echt iets op kunt bouwen. Je moet iedere keer opnieuw beginnen en ik ben al zes keer opnieuw begonnen.’
Wijkparticipatie afhankelijk van personen
Maar het ligt ook bij de sporthal zelf. ‘Op een gegeven moment is er samen met een bevlogen wijkregisseur een manifest gemaakt over het sportcentrum, dat verder uitgewerkt zou worden. Door een bestuurswisseling heeft de stichting die de sporthal beheert, dat niet afgemaakt. Maar dat is exemplarisch voor de gang van zaken: wijkparticipatie hangt af van personen, in de wijk en in de gemeente. Niet van een goede structuur in overleg.’
Dick van Kleef zoekt al jaren verbetering voor het gebouw waar 1300 voetballers en 300 handballers gebruik van maken. ’Al nam de gemeente maar het initiatief om het aan de buitenkant wat gezelliger te maken, met wat frisse kleuren. De gemeente verwacht dat wij dat doen. Maar wij hebben geen geld.’
Moeilijk bereikbaar voor ouderen
Intussen werken ze keihard om meer dan voetbal en handbal in het sportcentrum te halen. Via de sportkaart bewegeninArnhem.nl, waarmee Arnhemmers goedkoop kunnen sporten, gebeurt er al een en ander.
Maar het is niet genoeg. De gemeente is nodig. ‘Het parkeerprobleem bij het sportcentrum is veel bewoners een doorn in het oog. Dat probleem is oplosbaar maar dat vergt steun van de gemeente en bestuurlijke wil ’, zegt Van Kleef.
De gemeente heeft echter weinig aandacht voor Rijkerswoerd. ‘Het is hier geen krachtwijk, nog niet. In krachtwijken worden kinderen aan het sporten geholpen. Maar hier zie je de gemeente niet. Saamhorigheid wordt ook niet gecreëerd. Misschien zijn Rijkerswoerders wat stug en op zichzelf.’
De gemeente heeft te weinig betrokkenheid. ‘We hebben dus zes wijkregisseurs voorbij zien komen in twee jaar. De opbouwwerker is weg. Die nam veel initiatief. Hij leverde een goede bijdrage aan veel activiteiten en ondersteunde het wijkplatform en de wijkvereniging met raad en daad. Die zullen hem enorm missen. Hij wist precies wie je waarvoor moest hebben bij de gemeente.’
Veranderend gemeentelijk beleid is lastig. Met een nieuw college komt er nieuw beleid. Leuk voor de gemeentelijke kaasstolp, maar lastig voor de wijk. ‘Ik snap best dat er bezuinigd moet worden. Maar voor de verkiezingen wordt er van alles beloofd en na de verkiezingen komt er ander beleid. De ene partij ontdekt de wijkregisseur, de andere Van wijken weten.’ Daarin valt te lezen hoe de opbouwwerker uit de wijk verdween. ‘De waarheid is: Door bezuinigingen in de wijk word je steeds teruggeworpen.’
De grote winnaars bij de Kamerverkiezingen in de wijk waren PVV en VVD. ‘Je ziet landelijk dat mensen uit onvrede naar de PVV gaan. En dit is toch een wijk met problemen, vooral achter de voordeuren.’
Van Kleef wil de gemeente niet afvallen. ‘Maar ze moeten echt iets gaan doen, met de voeten in de modder. Het wijkteam Leefomgeving moet meer ruimte krijgen. Er zou eens een stevige discussie met de gemeente gevoerd moeten worden gemaakt maar dat doet niemand.’
Vroeger gebeurde dat wel, met een drugsoproer in Klarendal, en protesten tegen drugsoverlast in het Spijkerkwartier. ‘Er zou een plan voor de toekomst moeten komen, met een stip op de horizon. Met vaste mensen en een plan voor twee jaar. Zo kun je de kwaliteit verhogen, en het programma verbeteren.’
Krachtige gemeentelijke regie hard nodig
‘De burger wil resultaat zien. Als er niet gesnoeid wordt, ziet de burger dat en als het gebeurt is hij blij. We moeten goed samenwerken door commitment. Je probeert dingen in gang te zetten. We hebben hier in de wijk Stadslandbouw Mooieweg, de Hooimaat, SiZa. Die doen allemaal wat voor de wijk. Maar je moet iets samen doen. Maar dan moet je het wel weten, met een krachtige regisseur. En dat gebeurt nu niet.’
Dit artikel verscheen eerder op Buurt & Regio, waar nog veel meer artikelen over wijkgericht werken te vinden zijn: Buurtenregio.nl.
Simon Trommel is journalist en schrijft over governance op lokaal en Europees niveau.