Dinsdagochtend tien uur. Op de lange tafel in de ontmoetingsruimte van buurthuis Fresh in Malburgen staan verse koffie en thee. De lege stoelen eromheen wachten op de vrijwilligers van Heel Arnhem Schoon (HAS). Die starten hier hun wekelijkse schoonmaakrondje door de buurt. Langzaam druppelt iedereen binnen, last but not least: Alie Sijtsma, een van de initiatiefnemers van het project.
Door Hilde Wijnen
“Afgelopen week kwamen er weer vijf gezinnen bij. Nu zijn we met ruim 300 vrijwilligers,” vertelt Alie trots. “Dat zijn er inmiddels zo veel dat ik ze niet meer allemaal persoonlijk ken. Laatst zag ik een vrijwilliger die ik nog niet eerder had ontmoet voorbij komen op de brug, hesje aan, stok in de hand. Ik ernaartoe om kennis te maken, kreeg ik meteen een kaartje van HAS in mijn hand gedrukt!” De oprichter van Heel Arnhem Schoon schatert. “Ik durfde niet te zeggen wie ik was en heb het maar zo gelaten.”
Het begon in Malburgen West
Samen met Rebecca Schut begon Alie in 2019 met het opruimen van het zwerfafval in haar eigen buurt. Het duo kwam onderweg algauw meer mensen tegen die zin hadden de handen uit de mouwen te steken. Rina, Bea, Mustafa, Bianca en Simon bijvoorbeeld. Die laatste twee zijn er ook vandaag weer bij. “Weet je nog, Simon, wat een bende het was op het pleintje bij Jan Linders?” begint Alie. “De manager had alles geprobeerd, maar het bleef een troep. De poepluiers zaten tegen de ramen! Wij hebben toen aangeboden om wekelijks op te komen ruimen. En jij ging zelfs elke dag een rondje doen. Nou, dat werd zeer gewaardeerd. De manager wilde ons als dank sponsoren, maar ja dat kon zomaar niet. Dus moesten we een stichting worden. Hoe dat ging, wisten wij helemaal niet. Statuten opstellen? Geen idee! Toen hadden we jou nog niet, Greta, jij weet dat allemaal.”
Heel Arnhem Schoon bindt mensen in de wijk
Greta is voormalig gemeenteraadslid en een van de nieuwe vrijwilligers van HAS. Een half jaar geleden verhuisde ze vanuit Almere naar Malburgen. Bij Jan Linders liep ze Heel Arnhem Schoon tegen het lijf. Om de buurt te leren kennen, sloot ze zich aan. “Ik ben nog maar net begonnen en ik merk nu al dat mensen positief reageren,” vertelt ze. “Wat zijn jullie goed bezig, hoor ik steeds.” “Weet je wat ik dan zeg?” springt Alie in. “Doe maar mee! Wat let je? Je kunt de aarde toch niet redden, zeggen sommige mensen dan. Maar dat ene steentje in de vijver maakt toch steeds grotere kringen. Er zijn zo veel leuke initiatieven.”
Steeds meer wijken worden opgeruimd
HAS is in Arnhem in korte tijd een begrip geworden. De gemeente voorziet de stichting van middelen om opruimspullen te kopen. Er wordt samengewerkt met tal van bedrijven en organisaties, zoals het Natuurcentrum Arnhem, KinderWijkTeam en de MC Donalds naast het GelreDome. Bovendien zijn er warme banden met andere opruim-initiatieven in de stad. De vrijwilligers van Heel Arnhem Schoon zijn inmiddels in meer dan tien wijken in Arnhem actief. Ook Schuytgraaf kent sinds kort een HAS-afdeling. “Ik praat met iedereen, overal waar ik kom,” verklaart Alie. “Heel soms krijg ik wel eens agressieve reacties, maar eigenlijk vind ik onverschilligheid veel erger. Dat je je raampje opendraait en zo al je troep eruit flikkert, daar word ik weleens moedeloos van.” “Niet moedeloos, want we geven niet op,” corrigeert vrijwilliger Willem. “Verdrietig, dat wel.”
Maar lang duurt dat niet, want de vrijwilligers van HAS vormen een vrolijke club. Een community eigenlijk, die samen veel meer zijn dan een schoonmaakgroep. “De ene keer ga je met elkaar eten, dan heeft er weer iemand een meubelstuk over en hoe Rina mij heeft geholpen na mijn operatie, dat is echt geweldig. Mijn hondjes hebben wel een week bij haar gelogeerd!” illustreert Bianca. De drie hondjes van Bianca – liefkozend de zwerfhondjes genoemd – horen er helemaal bij. Ze hebben een groen, speciaal door Alie op maat gemaakt HAS-pakje aan en weten rondslingerende blikjes en flesjes ondertussen feilloos te vinden.
Een groeiende community vraagt coördinatie
Een gestaag groeiende groep vrijwilligers, geslaagde samenwerkingsverbanden en gebieden die schoon worden én blijven als ze onder handen worden genomen door de opgeruimde vrijwilligers van Heel Arnhem Schoon, het initiatief is een groot succes. Alie: “Gemeenten bellen ons voor het concept. Nou, dan moeten we ze teleurstellen, want dat hebben we niet. Het is zo ontstaan. Het komt vooral door het enthousiasme en de inzet van de vrijwilligers. En vergeet Rebecca niet. Zij is heel belangrijk voor Heel Arnhem Schoon. Ik ben er altijd en ik klets heel veel, maar zonder Rebecca is er geen HAS. Ze schrijft plannen, doet de administratie en de organisatie. Ze heeft een baan van 36 uur en dan werkt ze er nog 15 voor Heel Arnhem Schoon. Dat is veel hoor! Hoe die kan focussen en regelen, daar word je gewoon stil van.”