Spits en speels spel van schijn en werkelijkheid
Door Ton Verbeeten
Theater spiegelt de wereld, onze wereld, onszelf. De toneelspeler spiegelt zich aan zichzelf. Zijn personage valt niet samen met zijn persoonlijkheid, maar kan er ook niet los van worden gezien. Daar begint het spel van schijn en werkelijkheid dat wij kennen als toneel.
En, als je dat spel speelt zoals Lilian van den Berg, Donat Ontskul en Tom Schraven dat gaan doen, krijg je de voorstelling Belle & Harrie, een zwarte komedie, een voorstelling met een ‘bite’.
Met regisseur Erik Lars en met schrijver Wannie de Wijn heeft het drietal weken aan deze voorstelling die je als ‘work in progress’ mag beschouwen.
De première van de reprise van Belle & Harrie is op woensdagavond 12 juli in Theater Het Hof in het Spijkerkwartier. Tot en met zondag 23 juli spelen Lilian, Donat en Tom van woensdag tot en met zaterdag om 20.30 uur en op zondag om 15.00 uur in een matinee voorstelling Belle & Harrie.
Belle & Harrie is een hartstikke geinige voorstelling. Dat staat buiten kijf. Bovendien, niemand kijft zo geestig als Belle en Harrie. Gelach en gegrinnik is niet van lucht.
Toch vergaat het lachen je op een bepaald moment. Ineens weet je, dat de spelers je op het verkeerde been hebben gezet. Dat hebben ze dan ook nog eens op de moeilijkst mogelijke manier gedaan.
Plotseling lappen ze de wetten van de illusie die toneel heet aan hun laars. Verbijsterd hoor en zie je hoe ze uit hun personage stappen en gedurende enkele momenten niet Belle & Harrie spelen, maar Lilian en Donat zijn. Elkaar ook zo aanspreken.
Vraag is doorbreken ze het spel van schijn en werkelijkheid of doen ze er een schepje bovenop? Ik vind dat het dat laatste is. Twee mensen van vlees en bloed, die toevallig, of niet toevallig aan het toneelspelen zijn, stoppen daar even mee om mij de kans te geven niet alleen over hun, maar ook over mezelf na te denken. Dit alles in het licht van de teksten die zij over ons uitstorten.
Belle & Harrie is een heel goed geschreven komedie. Daar staat het talent van toneelschrijver Wannie de Wijn garant voor. Oneliners schieten als bliksemschichten over het toneel. Met hun gave en geestige dialogen buitelen de spelers over elkaar heen. En dan is er weer zo’n moment waarop het binnen in je stil wordt. Zie boven.
Opvallend is dat de derde speler, Tom Schraven als de muzikant Jesus, vrijwel niet spreekt. Het is zelfs twijfelachtig of hij √ºberhaupt iets verstaat van wat Belle en Harrie elkaar naar het hoofd slingeren. Toch bewerkt Tom Schraven, puur door er te zijn en toch ook door fraai te zingen en te musiceren, de ommekeer in de voorstelling, dus in de verhouding tussen Belle en Harrie. Dat is ook weer zo’n ervaring die je je pas achteraf goed realiseert.
Het is het spel van Tom Schraven dat Donat Ontskul aanzet tot een briljante monoloog. En dat briljant heeft zowel betrekking op zijn spel als op de inhoud van die monoloog.
En hoe verkikkerd Belle ook op Jesus, die haar als het ware door het toeval in de schoot is geworpen, mag zijn. De manier waarop zij, na anderhalf uur heftige verwijten, felle bewegingen en sprekende mimiek, aan het slot in stilte naar haar man kijkt, is ook weer zo’n moment dat je voelt dat er meer speelt tussen die twee dan onmin en frustratie‚Ķ
Ach, en dan is Lilian van den Berg ook nog verantwoordelijk voor de frappe in deze voorstelling. Is echt even schrikken en meer mag en wil ik daar niet over zeggen. Anders is ie weg…