De boom die alles zag

Als er geen boom was geveld had u waarschijnlijk nooit van de Van Eckstraat gehoord. Schrijver dezes wel. Hij resideert ten slotte in de Burgemeesterswijk. De straat is non-descript; in vroegere tijden hadden middenstanders er hun nering. Plateelschilders en anderen, die op enigerlei wijze in de faienceproductie werkten, woonden er. Maar altijd was er die ene witte paardenkastanje. Hij was misschien wel 125 jaar oud, maar had een “bloedingsziekte” en last van zwammen. Begin augustus ging de zaag erin.

De Van Eckstraat dankt haar naam aan Jacob Nicolaas van Eck (1752-1833) die van 1808 tot 1824 burgemeester van Arnhem was. In 1903 besloot de gemeenteraad om een straat naar hem te vernoemen. Die boom, of boompje stond er toen al. Feitelijk was deze kastanje een van de oudste en meest monumentale bomen van de Burgemeesterswijk, die in de lente jarenlang prachtig bloeide. Hij werd jaarlijks al aan een veiligheidsinspectie onderworpen, maar dit jaar was zelfs een tussentijdse inspectie nodig. Hij had de laatste tijd nog maar weinig blad en tooide zich in de zomer al in herfstkleuren. Het onderzoeksresultaat was rampzalig. De boom was zwaar ziek en leverde direct gevaar op. De kastanje moest gekapt worden voordat een storm hem zou omleggen of er takken van zou afblazen. Afijn, op 3 augustus jl. was de noodkap; langer wachten was onverantwoord.

Ooggetuige

Een veel gebezigd cliché in een geval als dit is: als die boom eens spreken kon. Hij zou dan zeker verteld hebben over de Tweede Wereldoorlog die ook in de Burgemeesterswijk zijn sporen achterliet. Zo viel op 16 december 1944 een Duitse V1-bom op de wijk niet ver van de plek waar het boompje stond. Er waren geen slachtoffers aangezien Arnhemmers toentertijd door gedwongen evacuatie elders verbleven. Het was een vergissingsbombardement daar het projectiel eigenlijk voor Antwerpen was bedoeld. Desalniettemin was de schade enorm. Een compleet huizenblok, op de plek waar nu onder andere cadeauwinkel Sjiek & Sjiek, Primera, Gall&Gall, kapper Dierking en apotheek Benu hun klandizie bedienen, werd in puin gelegd.

Van minder importantie was de arrestatie van krakers van kraakgroep De Loper die door rechercheurs uit een leegstaand pand in de Van Eckstraat werden gehaald. Maar altijd zag de grote groene plant zwijgzaam toe.

Bewoners in de Van Eckstraat wilden nog een afscheidsceremonie organiseren, maar dat zat er niet meer in. Zelfs het hout kon niet worden hergebruikt om er bijvoorbeeld een straatbank van te maken. De oude reus was dermate aangetast door ziekte, zwammen en ander ongerief dat slechts kettingzaag en versnipperaar restten.

Beeld: Henk Donkers, kleurenfoto omzagen kastanje in Van Eckstraat, augustus 2017

Nico Kramer, Van Eckstraat 1945, Gelders Archief

Nico Kramer, hoek Van Lawick van Pabststraat/Van Eckstraat, 1945. In de jaren vijftig verrezen er drie wederopbouwflats op deze plek, o.a. het appartementenblok Van Lawick van Pabststraat 99 t/m 107. Zie: www.arnhem-direct.nl/berichten/sobere-betonarchitectuur-in-de-burgemeesterswijk/

Gerth van Roden, Krakers uit pand gezet, maart 1978, Gelders Archief

Research: Vergeltungswaffe V1, Henk Donkers

Tag: Zie ook de tag Ansichtkaarten voor méér beelden van en verhaaltjes over het Arnhem-van-weleer.

Reacties

Over de auteur

Kees Crone
Kees Crone is journalist en columnist. Hij publiceerde een aantal boeken over Arnhem en schrijft regelmatig op Arnhem-Direct. Hij is bovendien secretaris van de Vereniging Stadsschoon Arnhem.