Afgelopen april verscheen het boek Arnhem gezien door Crone, dat volgens kenners een must have voor Arnhemmers is. Wegens ruimtegebrek kon een eerder op Arnhem-Direct gepubliceerd blog over het Coberco-terrein niet in het boek worden meegenomen. Jammer, want er gaat daar veel gebeuren. Hier wordt straks gewoond, gewerkt en gerecreëerd. De Melkfabriek wordt Arnhems nieuwste hotspot.
De voorloper van Coberco is de in 1921 opgerichte Coöperatieve Arnhemse Melkinrichting en Zuivelfabriek (CAMIZ). In 1926 was het de eerste zuivelfabriek die volgens de archieven helemaal elektrisch werd aangedreven. De gebouwen van architect G. Feenstra (1890-1985) waren opgetrokken in baksteen en hadden als decoratie uitspringende horizontale banden. Tijdens de Slag om Arnhem in 1944 werd rondom de John Frostbrug, toen nog gewoon Rijnbrug, hevig gevochten. De zuivelfabriek en omliggende bebouwing werden daarbij praktisch in puin geschoten.
Wederopbouw
In 1948 startte de wederopbouw van de fabriek wederom onder leiding van Gerrit Feenstra’s architectenbureau. Langs de Westervoorsedijk verrees een lange, vlak afgedekte vleugel in betonskeletbouw met bakstenen gevels. Achter dit bouwblok zijn aan de kant van de Nieuwe Kade verschillende andere vleugels. Sommige hebben een plat dak, andere zaagtanddaken. Het geheel werd gecomplementeerd met een hoge bakstenen schoorsteen. De ná de oorlog uit het puin herrezen fabriek is een typisch staaltje van wederopbouwarchitectuur. Overigens bouwde architect G. Feenstra in Arnhem o.a. De Drie Gasthuizen aan de Roosendaalseweg, Jeugdherberg Alteveer en de voormalige kunstacademie in de Coehoornstraat.
De Melkfabriek
CAMIZ breidde in opeenvolgende jaren na 1921 flink uit. Vanaf de jaren tachtig werd om efficiency-redenen de productie van kaas en melk verder geconcentreerd. Eind jaren negentig werd Coberco – voorheen CAMIZ – opgenomen in het Friesche Vlag-concern Friesland Foods. Uiteindelijk sloot Coberco in 2003 haar deuren. De gemeente – altijd belust op mooie bouwlocaties – schaarde zich in 2006 achter het bouwplan voor een ambitieuze invulling van deze historisch plek met zijn industriële erfgoed. De sloop van de oude Coberco-melkfabriek werd voortvarend ter hand genomen. De hoofdingang aan de Westervoortsedijk bleef daarbij gespaard alsook de schoorsteen.
Recessie
De recessie gooide tot pakweg 2016 roet in het eten. Met andere woorden het Cobercokwartier wilde maar niet van de grond komen. Nu, anno 2018 zit er eindelijk schot in de zaak. Onder de naam De Melkfabriek kan er op redelijk korte termijn worden gewoond in nieuwbouwwoningen in het Cobercokwartier. De woningverkoop start eind 2018. De eerste bewoners krijgen rond eind 2019 hun sleutel. Nog even geduld dus.
De oude Coberco-fabriek is deels al toegankelijk gemaakt. Iedereen kan er een evenement organiseren. De Melkfabriek heeft alles in zich om de nieuwe hotspot van Arnhem te worden. Een plek waar je straks kunt wonen, werken, winkelen, eten en drinken.
Beeld: Voormalige melkfabriek Coberco aan de Westervoortsedijk, gezien vanaf de Ooststraat/hoek Nieuwe Kade, feb. 2003, digitale opname, fotograaf Henri ter Hall, Gelders Archief, nr. 1501-01-4603
