De complete coalitie-onderhandelingen tot nu toe

{

Foutje, bedankt. In de mailbox treffen wij de agenda, wensenlijst en het spel om de gemeentelijke knikkers aan. Omdat het volgen van de coalitie-onderhandelingen via de officiële weg een wassen neus is, zetten we hier alles wat hebben gekregen maar online. Lees en oordeel zelf.

Besluitenlijst van de 4e vergadering van de coalitieonderhandelingen, gehouden op dinsdag 8 april 2014, om 15.00 uur op Warnsborn (Orangerie)

Aanwezig: de heer Leisink, voorzitter

D66
mevrouw Andeweg
de heer Giesing

SP
de heer Elfrink
de heer Lenting
de heer Kusters (toehoorder)

GroenLinks
mevrouw Bouwkamp
De heer De Groot
De heer Haage (toehoorder)

CDA
mevrouw Van Burgsteden
de heer Karssenberg

1. Opening
De voorzitter opent de vergadering.

2. Presentatie doorrekening transities (door Ron van der Linden en Frank Halsema)
De heer Van der Linden licht de actuele financiële situatie van de transities toe. De presentatie wordt beschikbaar gesteld.

3. besluitenlijst 6 april
De besluitenlijst wordt gewijzigd vastgesteld.

4. Arta/Kunstencluster, vervolgbespreking
De voorzitter refereert aan de diverse gesprekken die hij individueel met partijen heeft gevoerd. Hij kan nog geen voorstel neerleggen naar aanleiding daarvan. Hij nodigt partijen uit hun denkrichtingen aan te geven. Het CDA wil haar standpunt graag nader concretiseren. Het CDA wil het totale budget wat met plan C gemoeid is behouden voor de doelen van arta. Voorts zet zij een wensenlijst uiteen:
· bevriezen OZB
¬∑ continuëren uitsterfbeleid coffeeshops
· rijksbezuinigingen op maatschappelijke stage terugdraaien
· 1000 extra bomen in het centrum
· Zuidelijk centrumgebied parkachtig inrichten met speelgelegenheid voor kinderen en grondgebonden woningen of luxe appartementen
· Leerlingenvervoer handhaven
· Gemeentelijk 0900-nummer weer voor lokaal telefoontarief
· Het KCC versterken (deels terugdraaien bezuiniging mede met het oog op extra taken vanuit de decentralisaties).

De inbreng van het CDA wordt besproken.

GroenLinks houdt vast aan de bouw van een filmhuis aan de Rijn, met daaraan gekoppeld een multifunctionele (niet museale) ruimte te gebruiken als platform voor fokus in samenwerking met andere instellingen om ook overdag meer reuring te brengen in het gebied. Het budget voor het museum dient overeind te blijven. GroenLinks presenteert ook haar wensenlijstje:
· Naar boven halen van de Jansbeek
· Parkachtige invulling van het zuidelijke centrumgebied
· Groen blijft groen (groene gebieden blijven onaangetast)
· Invoeren van een inkomensafhankelijke zorgbijdrage
· De taakstelling op zorg van 835kE (700+135) schrappen
· De gemeentelijke organisatie in 2018 klimaatneutraal maken
· Aan het eind van de coalitieperiode wordt 15% van de energie in Arnhem duurzaam opgewekt
· Duurzaamheid als portefeuilleonderdeel bij de GroenLinks-wethouder

De inbreng van GroenLinks wordt besproken.

Na een uitgebreide gedachtenuitwisseling en discussie formuleert de voorzitter een tekst voor een akkoord op het onderwerp Arta. De tekst luidt als volgt:
1. Het kunstencluster wordt niet gebouwd.
2. Het museum blijft op de huidige locatie zodanig dat het qua huisvesting en identiteit toekomstvast
is. Aanschaf en afstoten van werken dient te passen bij de gekozen identiteit.
3. Het structurele budget dat oorspronkelijk voor het kunstencluster gereserveerd stond, blijft
beschikbaar voor de onderliggende doelen, te weten:
– herhuisvesting focus;
– huisvesting museum;
– het aanjagen van economie en werkgelegenheid in de binnenstad.
4. Om een spoedige realisatie zeker te stellen krijgen focus en het museum gezamenlijk de gelegenheid voor 1 september 2014 een plan in te dienen dat binnen de budgettaire kaders en randvoorwaarden de doelen realiseert.
5. Het college besluit het plan in het najaar van 2014 voor te leggen aan de raad of voorziet in een alternatief plan dat recht doet aan genoemde doelen. De raad besluit in 2014 op welke wijze focus geherhuisvest en het museum gehuisvest wordt. De voorzitter vraagt partijen te reageren op de tekst:
SP: akkoord.
CDA: akkoord, maar met bedenkingen bij de formulering onder 2 betreffende het collectiebeleid.
D66: akkoord.
GroenLinks: Niet akkoord, er ontbreekt een echte visie op de toekomst, er wordt geen duidelijke keuze gemaakt.

Schorsing
De voorzitter vraagt of men nogmaals wil reageren op de tekst. Hij zou graag een onderhandelingsakkoord op de tekst bereiken. Het kan natuurlijk altijd aan de achterban worden voorgelegd. CDA, D66 en SP steunen de tekst. GroenLinks kan zich daarmee niet verenigen. Besloten wordt dat:
· GroenLinks de gelegenheid krijgt de achterban te raadplegen.
· Het amenderen van de tekst niet mogelijk is.
· Donderdag het resultaat van de raadpleging van de GroenLinks achterban te bespreken.

5. Perscommuniqué
Er wordt (nog) geen perscommuniqué opgesteld.

6. Rondvraag
De voorzitter verzoekt de onderhandelaars hun ‘lijstjes’ in te dienen.

Besluitenlijst van de 5e vergadering van de coalitieonderhandelingen, gehouden op donderdag 10 april 2014, om 19.30 uur in de Kookplaats

Aanwezig: de heer Leisink, voorzitter

D66
mevrouw Andeweg
de heer Giesing

SP
de heer Elfrink
de heer Lenting
de heer Kusters (toehoorder)

GroenLinks
mevrouw Bouwkamp
De heer De Groot
De heer Haage (toehoorder)

CDA
mevrouw Van Burgsteden
de heer Karssenberg

1. Opening
De voorzitter opent de vergadering en refereert aan het verloop van de onderhandelingen afgelopen dinsdag. Hij streeft er naar vanavond het onderwerp Arta af te sluiten.

2. Arta/kunstencluster vervolgbespreking
GroenLinks voert als eerste het woord. Zij geeft aan het te waarderen dat GroenLinks door de overige partijen in de gelegenheid is gesteld om in overleg met de achterban het ‘nee’ van afgelopen dinsdag te heroverwegen. Zij betreurt het misverstand dat is ontstaan over wat onder het begrip achterban wordt verstaan. Zij had een sterke behoefte de leden te raadplegen, met name ook tegen de achtergrond van de gebeurtenissen van vier jaar geleden. Zij realiseert zich dat zij de overige partijen hiermee in een kwetsbare positie heeft gebracht, betreurt dat en biedt daarvoor excuses aan. Het tekstvoorstel Arta is met de leden besproken. De leden deelden de reserves over de tekst maar toonden ook hun wil om er uit te komen en door te gaan met de onderhandelingen, het vertrouwen is er nog en de leden willen verantwoordelijkheid dragen voor een goed akkoord in het belang van de stad. Uitkomst van de raadpleging is dat GroenLinks voorstel een wijziging in de tekst aan te brengen door er aan toe te voegen de woorden ‘door middel van cultuur’. De volledige tekst zou dan luiden:
1. Het kunstencluster wordt niet gebouwd.
2. Het museum blijft op de huidige locatie zodanig dat het qua huisvesting en identiteit toekomstvast
is. Aanschaf en afstoten van werken dient te passen bij de gekozen identiteit.
3. Het structurele budget dat oorspronkelijk voor het kunstencluster gereserveerd stond, blijft
beschikbaar voor de onderliggende doelen, te weten:
– herhuisvesting focus;
– huisvesting museum;
– het aanjagen van economie en werkgelegenheid in de binnenstad door middel van cultuur.
4. Om een spoedige realisatie zeker te stellen krijgen focus en het museum gezamenlijk de gelegenheid voor 1 september 2014 een plan in te dienen dat binnen de budgettaire kaders en randvoorwaarden de doelen realiseert.
5. Het college besluit het plan in het najaar van 2014 voor te leggen aan de raad of voorziet in een alternatief plan dat recht doet aan genoemde doelen. De raad besluit in 2014 op welke wijze focus geherhuisvest en het museum gehuisvest wordt. Groenlinks biedt haar excuses aan voor het laten ontstaan van irritatie nadat haar gegund werd tot heroverweging over te gaan. Zij hoopt dat de goede intentie gezien wordt en realiseert zich dat de wijze waarop de afgelopen dagen is geopereerd, geen goede manier van onderhandelen is. Wat GroenLinks betreft was dit eens, maar nooit weer.

De SP geeft aan dat zij erg tevreden was over het afgelopen dinsdag bereikte akkoord met drie partijen. De SP betreurde het nee van GroenLinks, temeer gezien de SP veel vrijheden heeft opgegeven als investering in het slagen van deze onderhandelingen. Zij stelt het op prijs dat het CDA dit zag en begreep. De SP was verbaasd over het harde en duidelijke nee van GroenLinks en geeft aan dat de SP zelf nog helemaal niets heeft teruggekregen in ruil voor het prijsgeven van haar vrijheden.

Tijdens de bespreking van de stand van de onderhandelingen in de fractie is de onvrede over deze situatie nadrukkelijk uitgesproken. De SP onderhandelaars hebben veel kritiek gekregen. Wat betreft het door GroenLinks voorgestelde amendement op de tekst is de SP van mening dat er een heel duidelijke afspraak is gemaakt over het niet amendeerbare karakter van de tekst. Daar houdt de SP aan vast. De tekst is niet amendeerbaar. De SP uit haar teleurstelling over de situatie dat de afgesproken vertrouwelijkheid niet is gerespecteerd. Zij vreest dat indien de situatie bekend wordt, dit ernstige gevolgen kan hebben voor de SP.

Tot slot merkt de SP op dat de vier partijen die hier aan tafel zitten er sinds het begin van de onderhandeling niet in geslaagd zijn om het over iets anders dan Arta te hebben, zeer tegen het advies van de informateur in. De SP maakt zich hier grote zorgen over en bevindt zich in een zeer kwetsbare positie. Het CDA had gehoopt dat een tweetal dagen bedenktijd GroenLinks in de gelegenheid zou stellen de zaken goed op een rijtje te zetten en een verstandige keuze te maken. Na het houden van een ledenvergadering is dit anders uitgepakt. Zij herinnert er aan dat tijdens de eerste bijeenkomst in het kader van deze onderhandelingen GroenLinks heel duidelijk heeft aangegeven hoe de positie van de leden was in dit proces. Zij heeft begrip voor de gevoelens van de SP. Het is zeer belangrijk dat er vanavond een nieuwe basis van vertrouwen ontstaat. D66 heeft begrip voor de positie van de SP. Zij heeft de beweging van SP en CDA goed gezien. Hierdoor werd hun positie kwetsbaar. De afgelopen 2 dagen hebben die kwetsbaarheid vergroot. Hij waardeert het dat de SP nog steeds aan de onderhandelingstafel zit. Hij hoopt dat de woorden van GroenLinks voldoende vertrouwen bieden om in dit gezelschap door te gaan.

Schorsing
GroenLinks hervat met het uitspreken van haar begrip voor de reacties van partijen. Zij waardeert het dat partijen verder willen spreken. Ze heeft begrip voor de kritiek van de SP en de irritatie bij de achterban van de SP.
Zij heeft geprobeerd naar de achterban een breder beeld neer te zetten dan alleen over Arta en ze heeft geprobeerd te voorkomen dat er iets naar buiten zou komen. De SP legt uit dat zij het amendement niet acceptabel vindt. De afspraak over de niet amendeerbaarheid was duidelijk en de SP meent ook dat alles wat zij in ruil voor acceptatie van het amendement zou krijgen, D66 en CDA in negatieve zin zou kunnen treffen. De SP is bereid te werken aan herstel van het vertrouwen. Daarenboven hecht de SP sterk aan de handhaving van wethouder Kok in het komende college op de portefeuille zorg. Daarover wil de SP duidelijkheid. Het CDA begrijpt het standpunt van de SP inzake de hardheid van de afspraak over de Arta tekst. Ook het CDA ziet graag continuïteit op de portefeuille zorg door wethouder Kok. Zij is minder stellig in haar mening over het amendement dan de SP, maar hecht wel sterk aan een grondhouding die het opnieuw ter discussie stellen van zaken zoveel mogelijk beperkt. D66 stelt dat de gemaakte opmerkingen over het amendement duidelijk zijn. Wat betreft wethouder Kok merkt zij op dat continuïteit op de zorgportefeuille en op de persoon Kok aan D66 comfort biedt. De voorzitter vraagt GroenLinks direct te reageren op de opmerkingen van de SP. GroenLinks heeft vandaag nog uitgebreid gesproken met klankbord en bestuur. Zij komen tot de conclusie dat ze ja zeggen tegen de tekst, het amendement vervalt. Dit alles met de aantekening dat het een voorzichtig en gevoelig ja is. Zij willen zich echter niet terugtrekken en daarmee voorkomen dat andere partijen beschadigd worden. Zij merken ook op dat aan het eind van het onderhandelingsproces nog een finale afweging gemaakt moet kunnen worden. Op de vraag over wethouder Kok wil zij graag reageren na een korte schorsing. De voorzitter hecht er aan voorafgaand aan de schorsing in te gaan op de mogelijkheid van amendering in het algemeen. Hij merkt op dat hij het op prijs stelt indien partijen de houding aannemen dat een door de onderhandelaars overeengekomen tekst in principe overeind blijft. De voorzitter constateert dat de vraag wie de kandidaten voor het wethouderschap zijn breder leeft en stelt voor dat alle partijen zich hierover uit preken.

Bij GroenLinks is Henk Kok de 1e wethouderskandidaat
Bij de SP is Gerrie Elfrink de 1e kandidaat en Luuk van Geffen de 2e (zij het dat dit nog afhangt van de portefeuille).
Bij het CDA is Ine van Burgsteden de 1e kandidaat.
Bij D66 is Martijn Leisink 1e en Hans Giesing de 2e kandidaat.

In vervolg op de presentatie van de wethouderskandidaten komen partijen overeen dat de wethoudersverdeling als volgt zal zijn:
D66: 2 wethouders
SP: 2 wethouders
GroenLinks: 1 wethouder
CDA: 1 wethouder

3. Bestuursstijl
Partijen besluiten een begin te maken met de bespreking van de te hanteren bestuursstijl. In kernzinnen zetten de partijen hun opvattingen uiteen:
D66
Arnhemmers en Arnhemse instellingen en verenigingen moeten ruimte krijgen om initiatieven te ontwikkelen. De politiek moet daar meer voor openstaan. Dat uit zich ondermeer in het referendum en de gekozen burgemeester. D66 wil de burger meer ruimte geven, plannen moeten meer draagvlak vinden in de stad, vooral ook de mensen die het direct aangaat, ambtenaren moeten meer de straat op gaan, het gezicht van de overheid moet niet alleen gericht zijn naar de stad, maar moet ook in de stad gezien worden. Voorbeelden waarbij het niet goed ging was ondermeer het proces rond de zgn. shopbak. Daar moet van geleerd worden. Het coalitieakkoord moet ruimte laten voor het ontstaan van nieuwe goede voorstellen die niet alleen door de coalitiepartners maar ook raadsbreed gesteund kunnen worden.

CDA
Het CDA is voor co-creatie. Wel moet daar een andere term voor gezocht worden. We moeten ook zorgvuldig zijn in de beschrijving van de bestuursstijl. De overheid moet betrouwbaar zijn en ontvankelijk. Waarbij er meer ruimte komt voor de Arnhemmers en minder voor de overheid. Goede voorbeelden zijn het COC en het Bruishuis. Besturen met de blik op een periode langer dan 4 jaar hoort ook bij betrouwbaarheid. Het actief betrekken van wijken is belangrijk. Geef instellingen zelfbeschikkingsrecht over eventuele bezuinigingen. Laat ze het zelf aan de voorkant bedenken, zonder het op te leggen. Biedt ook andere partijen dan de collegepartijen ruimte om plannen te verwezenlijken. Leer de instellingen en organisaties die in de stad werken kennen. Als er bezuinigd wordt dan is het van groot belang om transparanter in beeld te brengen wat de (maatschappelijke) effecten zijn. Dan is het ook niet noodzakelijk om na een jaar tot de conclusie te komen dat het niet haalbaar is of niet gewenst. Geef instellingen de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van beleid (bvb COC op diversiteitsagenda) maar waak voor het zgn. Rijnstad effect. D66 tekent daarbij aan dat er een beperking kan zitten aan het laten uitvoeren van beleid door het maatschappelijke middenveld (vgl. living joy, youth for christ).

SP
Er is veel in beweging. Er is afname van belangstelling voor democratie en voor politieke partijen. Dat is zorgelijk. Ook heeft de SP zorg over de ontwikkeling die civil society wordt genoemd en de afname van het verenigingsleven. Op het punt van democratie en verenigingsleven kunnen we als gemeente het verschil maken. Wat betreft draagvlak moeten wij ons realiseren dat het algemeen belang in het oog gehouden wordt. De lasten zullen eerlijk over de stad verdeeld moeten worden en daarbij moet ook rekening gehouden worden met hen die niet mondig zijn en de weg naar het stadhuis minder makkelijk vinden. Het letterlijke motto: “ambtenaren de straat” op spreekt de SP erg aan. Het politieke gevoel kan er door versterkt worden.
De SP is voorstander van een referendum, maar wel op basis van een hoge drempel aan de voorkant. De Arnhemse Koerier heeft een belangrijke functie, niet alleen voor Arnhemmers die geen internet hebben. De SP pleit voor (gedeeltelijke) terugkeer van de gemeentepagina’s. Als we langere beleidslijnen dan 4 jaar wil inzetten, dan moet je zoeken naar breder draagvlak, breder dan 51%. (toevoeging voorzitter: Dat zou je zelfs kunnen kwantificeren, bijvoorbeeld door middel van een draagvlak te eisen van 75% van de raad. Op die manier geef je de oppositie ook een heel andere rol.) De SP pleit voorts voor de instelling van een gemeentelijke ombudsman. De SP is trots op de 80% regeling voor wethouders. Zij wil hier graag afspraken over maken. Wat betreft de SP mag de stadsregio beëindigd worden. Het instituut is niet erg democratisch en werkt ook niet goed samen. De SP suggereert tenslotte een ‘week van de democratie’ te organiseren, analoog aan de traditie van het Zweedse eiland Gotland (?).

GroenLinks
GroenLinks ziet dat er steeds meer goede en succesvolle initiatieven ontstaan in de stad. Voorbeelden daarvan zijn Coehoorn en Roof Garden. Als bestuur moet je kijken wat er leeft in de stad en het actief naar de raad toehalen. Het is belangrijk om te weten wat er in de stad leeft en hoe je dat kunt faciliteren. Sommige initiatieven zijn daartoe zelf in staat, maar ook door middel van de ambtenaren die ‘meer de straat op gaan’ kunnen dingen in gang gezet worden. GroenLinks gebruikt de term ‘beginspraak’ om aan te duiden dat je eerst ophaalt in de stad wat er leeft en op basis daarvan samen tot een plan komt. Daarbij mag je aan de voorkant duidelijk en eerlijk aangeven wat de voorwaarden en doelen zijn. GroenLinks ondersteunt het idee van een jongerenraad. Niet persé door middel van het oprichten daarvan. Wellicht kan in combinatie met de week van de democratie hier vorm aan gegeven kunnen worden. Verder pleit GroenLinks voor het ‘niet loslaten, maar anders vastpakken van de stad’. Als bestuur moet je ondersteunen wat er leeft, maar ook stevig gaan staan waarvoor je verantwoordelijk bent en daarin transparant zijn. Daarbij moet op zoek worden gegaan naar die mensen die initiatieven willen ontplooien, maar de weg naar het stadsbestuur niet weten te vinden. Onze ambtenaren zullen veel meer als netwerkers en verbinders in de stad en in de wijken moeten opereren. Ambtenaren moeten benaderbaar en vindbaar zijn. De voorzitter voegt hieraan toe dat het belangrijk is om ambtenaren die niet van nature gewend zijn om in de stad te komen, veel meer zichtbaar in de stad te zetten. Dat heeft het huidige college ook gedaan en dat werkt goed. D66 vult haar betoog nog aan met een aantal onderwerpen. Ten eerste is dat het onderwerp integriteit. Steeds meer blijkt dat besturen kampen met een gebrek aan integriteit. Hieraan moet aandacht besteed.

Voorts vindt D66 het belangrijk dat de privacy van de Arnhemmers bewaakt wordt. Het verzamelen en koppelen van gegevens moet steeds worden afgewogen in relatie tot enerzijds het nut en de noodzaak en anderzijds de privacy. Proportionaliteit moet daarbij het uitgangspunt zijn. Er ontstaat een gedachtewisseling over de vraag waar de grenzen liggen tussen het gerechtvaardigd verzamelen van informatie en het recht op privacy. Elementen die daarin ondermeer een rol spelen zijn of de personen van wie de informatie wordt verzameld hiervoor toestemming geven en of de informatie die wordt verzameld niet ruimer is dan strikt noodzakelijk is voor het doel waarvoor de informatie verzameld wordt. Benadrukt wordt dat de zorg om privacy niet mag verhinderen dat de informatie die nodig is om mensen te helpen niet beschikbaar niet beschikbaar kan komen. D66 zou het onderwerp privacy graag expliciet in een wethoudersportefeuille willen opnemen en het meldpunt over privacy meer bekend maken in de stad.

Het vraagstuk van de ongelijkheid tussen de Arnhemmers die wel en de Arnhemmers die het bestuur niet makkelijk bereiken wordt nog verder besproken. Het actief opzoeken naar de Arnhemmers die zich niet laten horen is niet eenvoudig. Voor de wijken is het wijkplatform vaak het aanspreek punt, maar zij zijn niet altijd representatief. De suggestie is om een discussie dan ook breder aan te zetten en niet te beperken tot in het wijkplatform. Daar zou het wijkplatform een rol in kunnen spelen. Er wordt een dilemma geschetst. Of het wijkplatform blijft het aanspreekpunt en dan ga je op zoek naar een verbetering van het betrekken van de wijk in de breedte, of je negeert de wijkplatforms omdat ze niet representatief zijn. Als voorbeelden van situaties die een rol spelen in deze problematiek worden de inrichting Amsterdamseweg en Trolley in De Laar genoemd.

Afgesproken wordt dat zondag door de onderhandelaars een antwoord wordt gegeven op de vraag of het voor de kandidatuur van de wethouders uitmaakt of deze aangesteld worden voor 80 of 100%. Afgesproken wordt dat deze bespreking over bestuursstijl een context / sfeer schept. De (harde) afspraken die daarbij gewenst worden kunnen later worden vastgelegd. Waarbij kan worden opgemerkt dat op veel punten zou kunnen worden volstaan met het geven van een opdracht aan het college gegeven het brede draagvlak. Dan kan vervolgens in de raad op open wijze het debat
aangegaan worden.

4. Perscommuniqué
Het perscommuniqué wordt vastgesteld. Het zal op vrijdag 11 april om 12.00 uitgaan. Iedereen zorgt er voor dat het onder embargo onder de leden/achterban wordt verspreid. Waarbij de afspraak geldt daar niets over de tekst die we hebben vastgesteld aan toe te voegen.

5. Rondvraag
De voorzitter roept degenen die nog niet het ‘lijstje’ hebben ingediend, hiertoe zo spoedig mogelijk over te gaan.

Foto: ton-schulten

Reacties