In oktober 2022 kwam er een persbericht van de gemeente Arnhem. Vanaf 2023 zal, als de Raad ermee instemt, het nieuwe jaar worden ingeluid met professionele vuurwerk-en lichtshows voor alle Arnhemmers. Het afsteken van consumenten vuurwerk wordt dan verboden voor particulieren. Wethouder Marco van der Wel (natuur, milieu en zorg): “We willen in Arnhem oud en nieuw op een feestelijke manier vieren”.
Door Annemarie van Harten
Een vuurwerkverbod is eerder geprobeerd Dit is een nieuwe poging daar het vorige idee niet door de Raad is gekomen. Veel inwoners klagen erover dat er in de stad al weken volop geknald wordt, zowel in Zuid als in Noord. Is er een verband tussen het aankondigen van het plan van het college en het geknal? Tijdens de corona jaren 2020-2021 werd er na besluiten van de overheid (het invoeren van de QR code, lockdowns, het dragen van mondkapjes, de avondklok) ook opvallend veel met vuurwerk geknald. Alsof het bijna als antwoord bedoeld was op het aankondigen van voor sommige mensen onwelgevallige maatregelen. In deze jaren is er ook een verbod op vuurwerk met oud en nieuw geweest. Er leek meer dan ooit geknald te worden. Het afsteken van siervuurwerk was minder. Het voelde als een boos feest. Waar in veel straten het altijd gebruikelijk was om na twaalf uur ’s nachts naar buiten te gaan, met elkaar te proosten op een goed nieuwjaar, was het stiller op straat. En onveilig, althans zo voelde het. Wat opviel was dat er voor het eerst sinds jaren een dal was in het aantal gewonden en dat er ook voor het eerst geen dodelijke slachtoffers waren. Een vuurwerkverbod lijkt iets te doen.
Achteloos illegaal
Regelmatig klagen Arnhemmers over overlast door vuurwerk. Zonder in de gaten te hebben wat het gevolg is gooien jongeren bijna achteloos kleine bommetjes om zich heen. Dat gebeurt op veel straten en plekken in de stad. Het vindt op een schaal plaats, welke niet meer onder het kopje kattenkwaad valt. Arnhem heeft de afgelopen jaren, maanden en weken de landelijke pers gehaald. Boze jongeren trokken met zwaar vuurwerk door de wijk Geitenkamp, boos om nieuwe coronamaatregelen en het mogelijke vuurwerkverbod wat er nu aankomt. RTL meldde wederom dat er veel illegaal vuurwerk in beslag is genomen, nitraten, bommen en ander dodelijk materiaal.
Handhaving
De politie heeft het niet makkelijk. Men wil handhaven. Er worden inmiddels drones ingezet om de stad te kunnen overzien daar de overlast zich niet tot één wijk beperkt. Je kunt niet overal tegelijk zijn. Dit telt even zeer voor de brandweer en andere hulpdiensten. In de meest arme wijken, De Geitenkamp en Malburgen wordt ook het meest verboden vuurwerk afgeschoten. De politie Arnhem heeft geen antwoord gegeven op vragen hoeveel blauw er op straat kan zijn. Er zijn bureaus in Klarendal, in de Beekstraat, op de Geitenkamp, in het Broek en één in Zuid. Bepalend voor het aantal agenten is het aantal inwoners en de hoeveelheid criminaliteit in de regio. Arnhem heeft nu 163 888.000 inwoners, verdeeld over 24 wijken. De criminaliteitspiek is in november en december. De groep die zorgt voor de meeste vuurwerk criminaliteit heeft de leeftijd van nul tot en met 25 jaar. Dat zijn bij elkaar 46.549 jongeren. Het voorstel van het college vraagt om minimaal 8 nieuwe handhavers. Met ingang van 2 januari 2023 moet er een verandering komen In de Algemene Plaatselijke verordening om het volgende oud en nieuw door georganiseerde shows voor te bereiden, verkoop te verbieden en verkopers van legaal vuurwerk op enige wijze te compenseren.
Draagvlak
Hulpdiensten geven al jaren aan dat een landelijk verbod wenselijk is, gezien de stress voor mensen, dieren en het milieu, lichamelijk letsel en schade aan goederen. Ook de landelijke overheid pleit voor een verbod, maar laat het nu nog aan de gemeenten over. Twee derde van de Arnhemse inwoners ervaart overlast, 28% is voor een totaal verbod en 24% vindt dat vuurwerk alleen door kan gaan als de gemeente shows organiseert.
Herkomst vuurwerk
Waar komt het illegale vuurwerk vandaan? Het knalvuurwerk wordt legaal geproduceerd in Italië, Tsjechië en Albanië. Vanuit Duitse NAVO bunkers aan de grens met Nederland bedienen criminele handelaren de Nederlandse markt. Op de voor iedereen toegankelijke app Telegram is alles te bestellen. Er is geen darkweb voor nodig. Met deze explosieven worden door doorgewinterde criminelen plofkraken en aanslagen gepleegd. Kinderen in Arnhem hebben dit onder hun bed liggen.
Betutteling
Is een verbod op het afsteken van vuurwerk betuttelend? Voor verkopers van legaal vuurwerk zal dit zeker zo voelen. Dit geldt ook voor mensen die vanuit een, eens mooie traditie op een verantwoordelijke manier met legaal vuurwerk om kunnen gaan. Dit is triest, maar helaas zien we dat de goeden onder de kwaden beginnen te lijden. De handhaving is en zal waarschijnlijk een probleem blijven, maar wanneer dit een argument gaat worden om misdaad toe te staan, kunnen we steeds meer illegaliteit en onveiligheid zijn gang laten gaan. En op dat moment regeert de wet van de sterkste.