Het Velperplein is nooit helemaal af

Beschrijven hoe en wanneer het Velperplein sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog werd aangepast of veranderd is een bijna onmogelijke opgave. De enige constante op dit voorheen sjieke plein is Musis Sacrum. Dat onderging overigens niet minder veranderingen, verbouwingen en restauraties. De recente uitbreiding met een nieuwe, multifunctionele concertzaal en renovatie van het oude monumentale deel, is Arnhems nieuwste trots.

Net als het Willems- en Nieuwe Plein is het Velperplein onlosmakelijk met Arnhem verbonden. Het staat niet voor niets op het Nederlandse Monopoly-speelbord, waar de Arnhemse schrijver en poëet Jan Greshoff (1888-1971) er al in 1930 zijn beroemde Liefdesverklaring over dichtte.

Trolleybus

De talloze herinrichtingen van dit plein na de Tweede Wereldoorlog werden vooral ingegeven door veranderende stadsplanologische inzichten en de toename van het verkeer. Zo leidt de Hommelstraat, die vóór de oorlog nog op het Velperplein uitkwam, nu naar de Ir. J.P. Van Muijlwijkstraat. En de zogeheten Stille Hoek van het Velperplein, momenteel het Johnny van Doornplein, mag eigenlijk niet meer zo worden betiteld. Heel vroeger stonden er statige herenhuizen. Later was op die plek – pal naast het toenmalige warenhuis Vroom & Dreesmann – café restaurant Du Passage gevestigd. Na sloop ervan en de zoveelste herinrichting van het Velperplein kwam er onder andere een parkeergarage voor in de plaats. De Jans- en Eusebiussingels waren eveneens onderhevig aan al die veranderende inzichten en prognoses. Van voorname boulevards werden het moderne verkeersaders of -riolen. Steen- en Roggestraat alsook de naoorlogse Looierstraat lieten zich telkens inpassen. Reed de trolleybus eerder door Looier- én Steenstraat, na de zoveelste wijziging van het Velperplein en bijbehorend verkeerscirculatieplan rijdt het busverkeer nu via andere wegen.

Musis Sacrum

Maar wat steeds op dezelfde plek bleef staan, was zalencentrum en muziektempel Musis Sacrum uit 1847. Het oude voorgedeelte van Musis, met de ui-vormige daken aan het Velperplein, stamt overigens uit ca. 1887. De Rotonde uit 1940, waarin tot medio december 2017 café restaurant Mahler zat, wordt begin 2018 verbouwd tot Grand Café Jans’, geëxploiteerd door Burgers’ Zoo-familie Van Hooff. Met de onlangs geopende multifunctionele concertzaal – inclusief panorama op de Lauwersgracht – is Musis Sacrum Arnhems laatste paradepaardje.

Beeld: Zwart/wit foto Gelders Archief, nr. 1583-1954. Musis Sacrum, gefotografeerd vanuit de Stille Hoek richting Steenstraat, november 1977.

Digitale foto Mimi Turk, Gelders Archief, nr. 1566-243, Velperplein, juni 2015,

Tag: Zie ook de tag Ansichtkaarten voor méér beelden van en verhaaltjes over het Arnhem-van-weleer.

Reacties

Over de auteur

Kees Crone
Kees Crone is journalist en columnist. Hij publiceerde een aantal boeken over Arnhem en schrijft regelmatig op Arnhem-Direct. Hij is bovendien secretaris van de Vereniging Stadsschoon Arnhem.