Zo zag u het Het Huis der Provincie vast nog niet. Het was 1952 of 1953 en de schuivende wolkenlucht erboven lijkt op een Willink-schilderij; in zwart/wit, dat dan weer wel. In 1954 werd het gebouw met veel pracht en praal door koningin Juliana geopend.
Het bouwwerk huisvest het provinciaal bestuur en Provinciale Staten van Gelderland. Dit is het eerste Nederlandse provinciehuis dat geen rijksgebouw was, maar grotendeels werd gerealiseerd met eigen geldmiddelen, naar eigen smaak en inzicht.
In 1996 werd het een gemeentelijk monument en in 2007 rijksmonument. In het pand is niet bezuinigd op materialen. Er zijn siermetselwerken, betonreliëfs, mozaïeken, beeldhouwwerken en wandtapijten te bewonderen.
Alle oudere en hedendaagse kunstenaars noemen die hier werk hebben staan, liggen of hangen, voert te ver. Een uitzondering geldt voor de architecten. Dat waren J.J.M. Vegter, H. Brouwer en T.T. Deurvorst.
Historie
“In de Tweede Wereldoorlog, vooral tijdens de Slag om Arnhem in september 1944, werden vrijwel alle gebouwen op en rondom de Markt zwaar beschadigd of verwoest. Ernstig vernield was ook het ‘Gouvernementsgebouw’ waar het bestuur van de provincie Gelderland zetelde.
Van herstel van het gebouw werd afgezien om de mogelijkheid te creëren om de Markt een geheel nieuw aanzien te geven. Stond het oude provinciehuis aan de oostzijde van de Markt, het nieuwe gebouw zou aan de zuidelijke kopzijde van de markt naast de – wonderwel redelijk gespaard gebleven – Sabelspoort komen. Zo zou het nieuwe gebouw zowel over de Markt als over de Rijn uitkijken.
Het nieuwe Huis der Provincie zou het eerste grote project van de vernielde overheidsgebouwen in Arnhem zijn. De architectuur van het nieuwe provinciehuis zou op gebouwen als het Paleis van Justitie en het Stadhuis zijn schaduw vooruit werpen”, zo schrijft website Arneym.
Anno 2017 onderging het gebouw – vooral binnen – een drastische gedaanteverandering. Er werd voorts een nieuw kantoor neergezet naast het oude provinciehuis met een eenzelfde hoogte als de zijgevels van het Huis der Provincie. Er kwam een openbare loopverbinding Markt en Rijn, tussen het bestaande Huis der Provincie en de nieuwbouw door.
Opmerkelijk is verder de trappartij over de volle breedte van de Markt. Het project, dat luistert naar de naam ‘Het Gelders Huis’, omvat behalve de renovatie van het monumentale provinciehuis tevens het opknappen van de naastgelegen Sabelspoort. Voor de nieuwbouw moest oude kantoorruimte aan de Prinsenhof het loodje leggen. Over de entree is een doorzichtig kunststof dak geplaatst.
De onoverdekte, oude voorhof werd een binnenruimte. De totale verbouwingskosten bedragen dik 42 miljoen euro. Of dat inclusief de 6 miljoen euro is voor het verwijderen van de onvoorzien opgedoken asbest, is mij onbekend.
Beeld: Bouw Provinciehuis, 1952-1953, D. Renes, Gelders Archief
Tag: Zie ook de tag Ansichtkaarten voor méér beelden van en verhaaltjes over het Arnhem-van-weleer.
Servicemededeling: Op 30 september a.s. is er een Open Dag.