Groenten telen voor de voedselbank en voor jezelf: Stadslandbouw Mooieweg – Rijkerswoerd.
Het is een stormachtige ochtend als ik met mijn supersonische elektrische fiets het terrein van de stadslandbouw aan de Mooieweg 17 opdraai. Een winderig zonnetje en slagregen wisselen elkaar af. En die wind komt uit het noorden dus het is fris. Op het terrein zijn in de verte een paar vrijwilligers bezig met het wegspitten van de grasranden langs de klaargemaakte bedden. De aarde is nog kaal op hier en daar een paar rijen sla na. De grote groei moet nog beginnen.
Door Gabrielle Zeevenhooven
Tom de Koning, de drijvende kracht achter dit burgerinitiatief legt uit “We werken met 60 vrijwilligers, die over het algemeen een dagdeel per week komen werken. Sinds Corona zijn er beperkingen wat betreft de groepsgrootte.” En zegt hij “Als het vies weer is of koud komen er wat minder mensen en dat moet kunnen.”
Stadslandbouw Mooieweg sinds 2014
Het stadslandbouw project bestaat sinds 2014 en is met recht een burgerinitiatief te noemen. Mensen uit de wijk Rijkerswoerd in Arnhem Zuid (13.000 inwoners) hebben ooit de koppen bij elkaar gestoken en een plan bedacht om de wijk te vergroenen. Een paar enthousiaste volhouders staan aan de wieg van wat nu de Stadslandbouw Mooieweg heet. Het stuk land wat ooit de kwekerij van werkbedrijf Presikhaaf was lag braak en het idee van een groentetuin gerund door vrijwilligers uit de wijk was geboren.
Groenten verbouwen voor de voedselbank
Het initiatief is georganiseerd in een stichting met als doelstelling om voedsel te verbouwen voor de voedselbank. Tweede doelstelling is het bieden van arbeidsplaatsen aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. “De eerste doelstelling wordt zeker behaald”, zegt Tom. “De helft van de opbrengt gaat naar de Arnhemse voedselbank. De tweede doelstelling is moeilijker te realiseren. De organisatie wil wel een prettige werkomgeving bieden, maar werkgelegenheid bieden aan mensen die meer begeleiding nodig hebben past niet in het concept. Dat zou echt door een zorgorganisatie moeten gebeuren. De mensen die hier komen zijn een deel enthousiaste werkenden, een deel vitale gepensioneerden en een deel mensen met een uitkering, maar wel mensen die zelf gemotiveerd zijn om de handen uit de mouwen te steken.”
Kousenband en peperplanten
Op het terrein staan verschillende plastic tunnel-kassen. In een ervan worden op dit moment de tomaten en de aubergines geplant. De andere kas heet ‘de tropische kas’. Tom vertelt: “Een aantal wijkbewoners van Surinaamse afkomst wilde graag typisch Surinaamse groentes verbouwen, zoals kousenband. Daarvoor is deze kas gebouwd. Er staan kleine kousenband plantjes in en peperplanten. Op deze manier bewerkstelligt de stadsboerderij ook een verbinding tussen mensen met verschillende achtergronden, zonder dat het er duimendik bovenop ligt. Samen werken op het land kweekt gemakkelijk een gevoel van saamhorigheid.”
Nieuwe ontwikkelingen voor een gezonde toekomst
Naast het werken op het land worden verschillende initiatieven ontwikkeld. Tom: “ Op dit moment richten we ons op het vergroten van de biodiversiteit. Op het land worden een flink aantal fruitbomen aangeplant en er komt een bloementuin. Daarmee komt er ook ruimte voor insecten en vlinders”.
Open dagen, een zelf-oogst dag, stages met kinderen
Er is een nieuw plan om samen met Natuurcentrum Arnhem basisscholen in de wijk te benaderen. Via het stadslandbouw project kunnen schoolkinderen leren hoe groentes groeien door zelf te zaaien en te oogsten. En ze leren meteen iets over gezonde voeding. De eerste klassen van de basisschool zullen hoogstwaarschijnlijk nog dit jaar de tuin komen bezoeken.
Blijft de gemeente en de wijk meedoen?
De grote vraag blijft met een project als dit, dat volledig gerund wordt door vrijwilligers, hoe lang ze het vol houden en in hoeverre de gemeente dit project blijft ondersteunen. Hoeveel waarde wordt er gehecht door een gemeentelijke organisatie aan wat deze mensen realiseren. “In het verleden was het voortbestaan van dit stadslandbouw project zeker niet gegarandeerd” vertelt Tom. “Vaak wisten we van het ene op het andere jaar niet of we volgend jaar nog een tuin zouden hebben. Maar we gaan gewoon door met verbouwen en met plannen maken. De gemeente en de wijk zijn blij met wat wij hier ontwikkelen in een wijk waar nog niet zoveel te doen is. Ook de biodiversiteit die hier ontwikkeld wordt door alle bloemen en planten in het gebied wordt gewaardeerd. Het ziet ernaar uit dat op termijn dit gebied als groengebied gemarkeerd wordt. En daarmee lijkt het voortbestaan van Stadslandbouw Mooieweg een stuk zekerder te worden.”