Amsterdamseweg heeft nog oude hectometer-paaltjes

Belofte maakt schuld. Op 20 april jl. meldde Patrick Arink dat stratenmakers zijn Kookt Electrisch (mét oude spelling) stoeptegel redden. Het exemplaar (ca. 80 jaar oud) uit de Emmastraat is nu in het wijkcentrum opgeslagen. Al in 2013 schreef ik een vergelijkbaar stukje in Wijkcontact over hectometer-paaltjes aan de Amsterdamseweg. Ze staan er nog steeds.

De bescheiden betonnen tekens zijn witgekalkt en hebben een afgeronde, oranje top. Op één ervan staan de gefreesde cijfers 25,4. Die komma staat er niet maar de 2 en de 5 zijn groter dan de 4. Dat het om oud erfgoed gaat maakte ik toen op uit de algehele staat van onderhoud. De kleuren wit en oranje waren bijna niet meer te zien. Hier deed de tijd duidelijk zijn werk. Dat het om echt oude tekens ging concludeerde ik ook uit filmmateriaal dat ik toentertijd op Nostalgisch Nederland.net bekeek. Bij de Slag om Arnhem in september 1944 passeerden Britse militairen soortgelijke, haaks op de weg geplaatste bermpaaltjes.

Kaasplankjes

Volgens Wikipedia – waar zouden we zonder zijn? – staan er op Nederlandse provinciale en rijkswegen om elke 100 meter een kilometerpaal of hectometerbord. Het gaat om het efficiënt lokaliseren van een plek langs de weg, voor het dirigeren van politie of ambulance. De palen geven de afstand vanaf het begin van de weg in kilometers en – achter de komma – in hectometers. Momenteel zijn die bordjes hardgroen. Daarop staat een getal en meestal ook het nummer van de weg, zoals A1 of N99. De getallen zijn bijvoorbeeld 2,1 – 2,2 – 2,3 enzovoort. Ook staat er het snelheidsgebod op, meestal 100 km/uur, ter vervanging van de kaasplankjes van weleer (kent u ze nog?). Op iedere weg beginnen de hectometers (eigenlijk kilometers) opnieuw te tellen: 0,0 – 0,1 – 0,2 enzovoort. Maar soms rekent men niet vanaf 0,0. Zo worden niet alle hectometerbordjes vervangen, als het beginstuk van een weg wordt afgesloten. Een weg begint dan bijvoorbeeld bij 3,5. Overigens staat Re voor rechts en Li voor links.

Erfgoed

De Amsterdamseweg is een brede Arnhemse verkeersader die enige tijd terug in het kader van Buitengewoon Beter drastisch op de schop werd genomen. Er kwamen nieuwe stoepen, vers asfalt op de hoofdrijbaan en rood geasfalteerde fietsstroken. De oude hectometer-paaltjes trotseerden de veranderingen toen en staan er nog steeds. De ene is nog duidelijk leesbaar, waar een andere steeds meer vervaagd. Iets om actie te ondernemen voor Wijkvereniging Burgemeesterskwartier. Het gaat tenslotte om historisch erfgoed.

Beeld: Kees Crone

Reacties

Over de auteur

Kees Crone
Kees Crone is allereerst journalist en daarna schrijver. Hij houdt van zijn geboortestad. Zijn laatste boek uit 2018 heet daarom: Arnhem gezien door Crone.