Arnhem Direct gaat met de politiek in gesprek over de betekenis van burgerparticipatie. Dat gaan we doen voor, maar ook na de gemeenteraadsverkiezingen.
Door Lea Manders
Het ‘piepsysteem’
1998 was het politiek nog overzichtelijk. Het was een periode waarin burgerparticipatie niet veel meer was dan een ‘piepsysteem’. De gemeenteraad deed wat zij goed achtte en als er niemand piepte, dan ging het gewoon door. Dit riep in 1997 veel verzet op in Arnhem Zuid, waar in een paar maanden tijd Zuid Centraal werd opgericht uit protest tegen de komst van Gelredome, een asielzoekerscentrum en een verslaafdenkliniek. Zuid Centraal kwam in maart 1998 meteen met drie zetels de raad binnen. Gelukkig is er later meer oog gekomen voor de inwoners, die tenslotte diegenen zijn waar we het voor doen! Zuid Centraal is vanaf 2016 Arnhem Centraal geworden, met als leidend thema: uw invloed maximaal.
Communiceert de gemeente goed genoeg met de stad om te kunnen participeren?
Arnhem Centraal denkt dat het veel beter moet en kan. Lijsttrekker Bob Roelofs: ‘Tussen 1994 en 1996 was ik wijkplatform voorzitter in Arnhem West, dus ik weet een beetje hoe het werkt(e). We zien momenteel dat de samenleving én de politiek zodanig druk en complex zijn geworden dat het voor de gemiddelde inwoner een enorme klus is om dit te volgen. Wie leest die berg – voor de meesten onbegrijpelijke – stukken? Bij de toetreding van Arnhem Centraal in het college in maart 2021 hebben we de wekelijkse nieuwsbrief van de gemeenteraad ingevoerd, die nu op vrijdagen verschijnt. Deze nieuwsbrief is in begrijpelijke taal geschreven. Want hoe kan je participeren als je de tijd, energie, taalvaardigheid of opleiding niet hebt om dit te kunnen volgen? Arnhem Centraal heeft ook veel zorg over het grote aantal niet-stemmers, ongeveer 50% bij de vorige verkiezingen. Mede daarom willen we meer mogelijkheden om online mee te kunnen denken. De eerste digitale wijkpanels zijn als opgestart. Zelf ben ik als wethouder enorm vaak in de stad te vinden en praat ik met iedereen in alle wijken’.
Vindt Arnhem Centraal een goede basis structuur van formele participatie belangrijk genoeg om in een coalitieakkoord vast te leggen?
Bob: ‘Ja, dit moet je niet ad hoc doen, maar goed vastleggen en ondersteunen. Het vertrouwen in de politiek is sterk gedaald en als we al zien dat maar de helft van de Arnhemmer naar de stembus gaat, dan geeft dat te denken. En het is echt niet zo dat dit betekent dat de mensen zo tevreden zijn, zoals men soms beweert. Dat heeft corona duidelijk aangetoond. Hier ligt een grote opdracht, die Arnhem Centraal graag aan wil gaan! Ons raadslid Guus van der Laak heeft als voorzitter van de werkgroep veel werk verricht. Deze werkgroep heeft advies gegeven over hoe het verder moet gaan met burgerparticipatie. Daar hebben we al een stevig houvast aan.’
Heeft de gemeente misschien moeite dat steeds dezelfde bewoners actief zijn in hun wijkplatform of in de stad. Ze worden wel de usual suspects genoemd. Is dat wel eerlijk voor de betrokkenheid die ze tonen? Om ook andere mensen te betrekken zou je door middel van loting nieuwe nog niet bekende mensen kunnen vinden om mee te doen in een wijkplatform.
Bob: ‘Wij hebben grote waardering voor de inzet van deze bewoners, maar we willen méér. Arnhem Centraal heeft in het verleden al geopperd te werken met een soort raadgevend panel voor de raad met leden die door loting zijn aangewezen. Toen voelde de raadsmeerderheid er niet voor, maar wie weet zijn er nu andere inzichten. Dus ja, we moeten zeker met dit soort mogelijkheden aan de slag. Veel stemmen worden nog niet gehoord. We willen middels positieve zaken, zoals het stimuleren van culturele evenementen en ontmoetingen andere mensen betrekken en verbinden werken.’
In hoeverre hebben wijkplatforms recht op goede ondersteuning en faciliteiten om hun werk te kunnen doen met name in de aandachtswijken? Dat werd voorheen door opbouwwerk gedaan, maar dat is meer en meer uit gefaseerd. Rijnstad heeft geen generieke opdracht meer, maar de Teams Leefomgeving bepalen dat.
‘Arnhem Centraal heeft vaker de zorg uitgesproken dat de Teams Leefomgeving alles bepalen, weliswaar in overleg met allerlei belanghebbenden. Maar mensen blijven alleen actief en duurzaam gemotiveerd als ze écht iets te beslissen hebben. Bij de evaluatie van het wijkgericht werken moeten we hier kritisch naar kijken. Inwoners zijn vaak zo enorm deskundig en betrokken en dat willen we honoreren. En dan is het beter om een goede transparante structuur te hebben, zodat iedereen weet waar men aan toe is. Er ligt de wens het Centraal Overleg Wijken (COW) weer terug te halen. Goed idee! Digitale panels gaan het mogelijk maken de wijk breed te betrekken, zodat wijkplatforms en bewonersoverleggen zich gesteund kunnen voelen in hun keuzes. Wijken kunnen beslissen zelf uren opbouwwerk in te kopen en dat wordt door wijken ook gedaan. Het nadeel is dat de opbouwwerkers niet zeker zijn van hun uren en daardoor ook weer gemakkelijker verdwijnen.
Op de wekelijkse raadsnieuwsbrief abonneren? Meld je aan!