Bij Uitgeverij Thomas Rap verscheen halverwege februari 2022 De Winters van Annemarie de Gee. In helder proza, zonder sentiment ontvouwt zich langzaam een intens drama van een man achter wiens gekmakende passiviteit een wereld van verlangens schuilgaat. De Gee kreeg voor dit werk een projectsubsidie van het Nederlands Letterenfonds. De Gee publiceerde eerder Kamermensen (2012), De kus van een clown (2015) en Ik, moeder (2019). Alle werden goed ontvangen.
Eerst een verantwoording vooraf. Wanneer iemand een boek of anderszins over Arnhem schrijft, de schrijver hier woont of woonde, wekt dat mijn attentie. Dit – ik geef toe – arbitraire selectiecriterium bepaalt of ik die publicatie bij de uitgever aanvraag en vervolgens bespreek. Om die reden recenseer ik vooral informatieve boeken over het Arnhemse, zoals de delen uit de Arnhemse Monumentenreeks, Arnhem voor dummies, enzovoort. Soms levert mijn willekeurige selectie bijzondere letterkundige vondsten op. Ik herinner aan Een graf in de wolken van Willem van Zadelhoff en De Hooier van Ricus van de Coevering. De eerste woonde hier waar Van de Coevering vanuit Amsterdam in Arnhem neerstreek.
Literair
De Amsterdamse Annemarie de Gee (1987) situeert haar boek De Winters in fictief Driel én Arnhem. Haar ontroerende vertelling handelt over de grootsheid van een leeg bestaan. Over de illusie van een maakbaar leven en de onmogelijkheid om te midden van anderen je eigen pad te volgen. Al met al literaire kost die redelijk soepel leest.
Het leven van de Gelderse timmermanszoon Reik Zwart krijgt vorm door een aaneenschakeling van toevalligheden. Terwijl de jaren verstrijken neemt hij de dingen zoals ze zich aandienen, zonder enige hoop of verwachting. En vooral: zonder plan. Maar een leven zonder plan wordt niet geaccepteerd. Terwijl Reiks naasten systematisch verlangens en frustraties op hem projecteren, is het voor Zwart moeilijk te bepalen wie hij is. En doet dat er eigenlijk toe? Zo is hij een klassieke antiheld, een everyman die niets nastreeft of nalaat, maar simpelweg in leven is. Dit is in het kort het verhaal dat begint in Driel, verdergaat in Arnhem om tot slot weer in Driel te eindigen.
Beoordeling
Volgens De Gee is veel in het leven toeval en lang niet alles maakbaar. De vraag of dat erg is beantwoordt ze ontkennend. De schrijver Thomas Rosenboom, die in Arnhem opgroeide, beoordeelt De Winters als “een roman die stroomt als een rivier. Je hoeft je maar te laten meenemen en de rest gaat vanzelf”. Ik kan mij wel vinden in zijn beoordeling.
Service-informatie: De Winters, Annemarie de Gee, Thomas Rap, Amsterdam, ISBN 9789400408951, prijs: 23,99 euro
Foto: Annemarie de Gee (fotograaf Shira Keller)
