Fractievoorzitter Nico Wiggers van de Arnhemse Ouderen Partij laat enkele kritische geluiden horen rondom het werkbezoek van onze Gelderse commissaris der Koning Clemens Cornielje aan de gemeente Arnhem. Cornielje komt als ‘rijksheer’ wat volgens Wiggers achterhaald is. Ook vindt Wiggers dat de gemeente Arnhem €300 miljoen van het geld dat verdiend is met de verkoop van de NUON-aandelen op zou moeten eisen bij de provincie ten behoeve van de energietransitie.
‘rijksheer achterhaalde titel’
Politiek verslaggever Huibert Veth sprak met Nico Wiggers. Wiggers: ‘Cornielje komt als ‘rijksheer’ en niet als lid van de Gedeputeerde Staten. In de oudheid hadden we minder communicatie tussen het Rijk, de gemeente en de provincie. Daarom heeft de koningin, en daarvoor de koning, bedacht dat als ze een commissaris zou hebben in de provincie ze de gemeente wel in de gaten kan houden. Daarom wordt het nog steeds rijksheer genoemd, maar dat is een achterhaalde titel. Misschien wordt dit toch zo aangekondigd omdat we hem geen lastige vragen mogen stellen over het actuele beleid. Daar is namelijk wel alle aanleiding toe.’
‘het geld is van de inwoners van Arnhem’
‘Van de ruim €4 miljard van de winst uit de NUON-aandelen komt 7,5%, oftewel €300 miljoen, aan de Arnhemmers toe. Wij moeten straks in het kader van de energietransitie behoorlijke investeringen doen per huishouden. Eigenlijk hebben diezelfde huishoudens in het verleden al geld gespaard. Dat is door de provincie ontvangen en staat nu op de bankrekening. Ik zie niet dat de provincie de rechtmatige eigenaar van dit geld is. Als je de overheden wegdenkt, is het geld van de inwoners van Gelderland en de inwoners van Arnhem. Zowel de provincie als de gemeente zijn als organisaties slechts hulpstukken. We hebben het geld gekregen vanuit de energie en we steken het weer in energie. Dat is ook voor de volgende generaties een zeer goede investering. Die €300 miljoen is hiervoor waarschijnlijk toereikend maar het is nog maar de vraag of we er iets van over houden.’
Huibert Veth heeft commissaris der Koning Clemens Cornielje om een reactie op de uitspraken van Wiggers gevraagd. Cornielje laat via zijn woordvoerder het volgende weten:
’toezicht rijksheer nog altijd actueel’
‘Elke commissaris van de Koning is ook rijksheer. Dat wil zeggen dat hij namens het rijk/de regering toezicht uitoefent op enkele gemeentelijke taken. De oorsprong daarvan ligt inderdaad in de 19e eeuw maar is nog steeds van kracht en nog steeds actueel. Maar daarnaast wil de commissaris uiteraard graag weten hoe het reilt en zeilt in de gemeente. Daarom bezoekt hij elke gemeente in Gelderland regelmatig.’
‘NUON-gelden komen aan de provincie toe’
‘Wat de NUON-gelden betreft: de provincie heeft lang geleden een eigen energiemaatschappij opgericht, net als bijna elke provincie en erg veel gemeenten. Dat was de Provinciale Gelderlandse Energie Maatschappij (PGEM). Op die manier konden de overheden ervoor zorgen dat de inwoners voorzien werden van energie. Dat was toen nog een overheidstaak (nutsvoorziening). In de loop der jaren werden deze energiemaatschappijen geprivatiseerd. Veel overheden, ook Gelderland, hielden echter een groot deel van de aandelen. De PGEM ging op in de NUON, net als tal van andere regionale en lokale energiemaatschappijen. In 2009 werd NUON overgenomen door het Zweedse bedrijf Vattenfall en moesten alle overheden die aandelen hadden in de NUON deze verkopen. Dat leverde Gelderland 4,4 miljard euro op. De toenmalige Provinciale Staten besloten dat het geld apart gezet moest worden in beleggingen en dat het jaarlijkse rendement daarvan geïnvesteerd moest worden in de Gelderse samenleving. Ook is er in de loop der jaren een bedrag opgenomen uit deze beleggingen voor extra investeringen, zoals 500 miljoen tijdens de economische recessie om werkgelegenheid te bevorderen. Het geld komt dus toe aan de provincie en vloeit via provinciale investeringen ook weer terug in de Gelderse samenleving.’
Dit is een productie van RTV Arnhem.