Op donderdagavond 6 mei gaat een spannende documentaire in première. ‘Geheim aan de Rijn: verhalen over de Defensiehaven’ ontrafelt in ongeveer dertig minuten de mysterieuze geschiedenis achter de Defensiehaven in Arnhem. Oud-militairen vertellen, soms voor het allereerst, over hun ervaringen rondom deze geheime haven aan de Rijn. Om 20.00 uur kunnen kijkers de voorstelling live volgen via mijnGelderland Facebook en website.
Verborgen geschiedenis
De Defensiehaven was onderdeel van de IJssellinie: een waterlinie uit de Koude Oorlog die het land moest beschermen tegen een mogelijke invasie van de Sovjet Unie. De IJssellinie en daarmee de Arnhemse haven waren tot het einde van de Koude Oorlog uiterst geheim. Verhalen over deze tijd zijn daarom heel schaars. En de verhalen die er zijn, zijn nog onbekend bij veel mensen. De documentaire ‘Geheim aan de Rijn’ gaat daar verandering in brengen. Voor de Gemeente Arnhem interviewde Erfgoed Gelderland oud-militairen die getuige waren van deze verborgen geschiedenis. Alletun Producties bracht de interviews samen tot een unieke documentaire.
Verhalen en film
Naast de documentaire zijn er tientallen verhalen geschreven op basis van de interviews. In aanloop naar de première worden deze verhalen gedeeld op de Facebook-, Twitter- en Instagrampagina van mijnGelderland. De première vindt online plaats op 6 mei om 20.00u via een Facebook evenement van mijnGelderland en via mijnGelderland.nl/defensiehaven-arnhem. Alle Arnhemmers en andere geïnteresseerden zijn van harte uitgenodigd om bij de première aanwezig te zijn. Deelnemers aan het Facebook-evenement ontvangen voor aanvang een herinnering, zodat zij niets missen van de film. Meer informatie: mijnGelderland.nl/defensiehaven-arnhem.
Totstandkoming
In het voorjaar heeft de gemeente Arnhem de Defensiehaven uitgebaggerd. Dat was een directe aanleiding om de verhalen achter de haven te verzamelen en toegankelijk te maken voor inwoners. Met behulp van het Ministerie van Defensie en Stichting Menno van Coehoorn zijn mensen opgespoord die nog herinneringen hebben aan de haven en aan de IJssellinie. Erfgoed Gelderland heeft die verhalen door middel van oral history interviews vervolgens opgehaald en vastgelegd. De interviews, in beeld gebracht en door Alletun Producties, vormen de kern van de documentaire.
De documentaire is na 6 mei terug te kijken via mijngelderland.nl/defensiehaven-arnhem.
Arnhems Peil – alvast een stukje geschiedenis
In Arnhem wordt in 1953 de defensiehaven gebouwd, aangrenzend aan het KEMA-terrein. In de haven ligt in de jaren die volgen een drijvende stuwdam, klaar om bij eventuele dreiging afgezonken te worden in het midden van de Nederrijn. De defensiehaven wordt streng beveiligd door soldaten en mariniers en rondom de haven verrijzen (gecamoufleerde) commandoposten, bunkers en tactische posities voor zwaar militair geschut.
Van een aanval van het Rode Leger komt het nooit en hoewel de IJssellinie in 1964 grotendeels wordt afgebroken, blijft de verdedigingslinie tot het einde van de Koude Oorlog strikt geheim voor de gewone burger. Tegenwoordig is de Defensiehaven de thuisbasis van de Waterscouting en een aantal woonboten.