Oktober vorig jaar publiceerde Arnhemse DrieGasthuizenGroep het door José Bliekendaal geschreven boek Achter Gesloten deuren. Zij doet daarin verslag van de eerste vier maanden Corona-lockdown in woonzorgcentrum DrieGasthuizen. Organisaties in de zorg kunnen in het boek lezen hoe het beperken van bewegingsvrijheid van kwetsbare ouderen in de alledaagse praktijk uitpakt.
José Bliekendaal (73) is mantelzorger en dagelijks betrokken bij de verzorging van haar 107 jaar oude moeder Anny Bliekendaal-Rothengarter, woonachtig in een appartement in woonzorgcentrum DrieGasthuizen. Dochter José bekommert zich niet alleen om háár wel en wee, maar is ook al jaren betrokken bij tal van andere vrijwilligers- en bestuursfuncties bij DrieGasthuizen.
Toen halverwege maart 2020 alle zorginstellingen hun deuren gedwongen moesten sluiten, bedacht zij zich geen moment en liet zich vrijwillig insluiten in het huis waar haar moeder verbleef.
Chronologisch
In een dagboek noteert zij chronologisch – van donderdag 19 maart tot en met zondag 19 juli – wat er zich zoal in het tehuis afspeelt. Aanvankelijk vallen de beperkingen nog mee. Bewoners mogen zich vrij door het gebouw bewegen en samen bijvoorbeeld eten en koffie drinken. Vooral het anderhalve meter afstand houden is daarbij voor de – al dan niet dementerende – bewoners nog niet zo makkelijk. Later, toen de maatregelen werden aangescherpt, is het gedwongen op de kamer moeten blijven voor velen zwaar. Bewoners worden verdrietig en soms opstandig.
José Bliekendaal verricht in deze maanden tal van hand- en spandiensten om de overbelaste, professionele verzorging te ontlasten. Zij bekommert zich om de post, bemandt het winkeltje in de hal, spreekt troostende woorden met bewoners en schenkt vele kopjes koffie. Toen de versoepelingen daar waren, zorgt zij mede voor de inrichting van spreekluisterruimtes. Familieleden mochten eindelijk – gescheiden door plastic of glas – Coronaverantwoord met bewoners communiceren. Alleen al het opstellen van de roosters wie, wanneer wie mag zien, heeft vele voeten in aarde. José adviseert en organiseert mee.
Participerende observatie
Tijdens haar verblijf in het woonzorgcentrum realiseert het DrieGasthuizen-bestuur zich dat José’s dagboek een waardevol geschrift is. Haar participerende observatie kan aan status winnen als zij ondersteuning bij haar verslaglegging krijgt. Er wordt contact gelegd met tekstschrijver Claske Helders-Van der Veer, die van het ruwe dagboek een voor buitenstaanders leesbaar tijdsdocument maakt. Het boek – verlucht met een katern kleurenfoto’s – schetst een helder verhaal dat aan het einde helaas enige slotbeschouwing ontbeert. Het feit dat DrieGasthuizenGroep zich in ieder geval bewust is van de eigen geschiedschrijving mag niet worden onderschat.
Beeld José Bliekendaal legt een kaartje met haar moeder. Mevrouw Bliekendaal-Rothengarter overleed oktober jl. niet aan Corona maar van ouderdom.
Het boek is te bestellen op Boekwinkeltjes.nl voor 15 euro.
