De tekorten binnen het sociaal domein van de gemeente lopen drastisch op. Waar halverwege het jaar nog werd uitgegaan van een tekort van 6,4 miljoen blijkt het tekort ten opzichte van de zorgbegroting volgens de laatste cijfers opgelopen te zijn tot 12,3 miljoen in het afgelopen jaar.
De gemeenteraad kwam bijeen om hierover te spreken. In deze eerste behandeling werd hoofdzakelijk de boardletter van de accountant, Deloitte, toegelicht en besproken. Deze boardletter is onderdeel van de controle van de jaarrekening 2018 van de gemeente Arnhem waarbij de interne beheersingsomgeving en de daarin opgenomen maatregelen van interne controle worden geëvalueerd. Heeft de gemeente voldoende controle over zijn eigen boekhouding en hadden ze deze tekorten niet beter moeten zien aankomen?
Mogelijke verbeteringen niet opgevolgd
De boardletter zegt hierover dat binnen het financiële systeem Decade de algemene IT-beheersmaatregelen niet adequaat zijn. Hierdoor is het voor de gemeente onzeker of deze systemen werken zoals bedoeld, of functiescheiding is gewaarborgd en of de rapportages uit deze systemen betrouwbaar zijn. Mogelijke verbeteringen in het versterken van de interne beheersing, zoals in een eerder stadium door Deloitte geadviseerd, zijn nog niet opgevolgd.
De afgelopen jaren heeft de gemeente voor het verkrijgen van inzicht in de kwaliteit en kwantiteit van de geleverde zorg grotendeels gesteund op de verantwoordingen en controleverklaringen van de zorgaanbieders. Vanwege de oplopende zorggerelateerde kosten is het volgens de accountant van groot belang dat de gemeente continue voldoende inzicht heeft in de diverse zorgkosten en de wijze waarop deze beïnvloed kunnen worden. ‘Onze ervaring is dat uitsluitend maatregelen van bezuinigingen of kostenbesparingen in relatie tot de huidige situatie niet voldoende zullen zijn. Vanuit die optiek geven wij u mee ook naar innovatieve oplossingen te kijken in de wijze waarop uw gemeente in de toekomst de zorgverlening organiseert en uitvoert.’
‘Zorgaanbieders mogen eigen vlees keuren’
De accountant van Deloitte, Marcel Knip, was aanwezig bij de raadsvergadering en gaf de volgende toelichting: ‘Een gemeente kan in principe niet failliet gaan maar wel in de problemen komen. Een van de problemen binnen het huidige systeem is dat zorgaanbieders laat zijn met hun declaraties en hun eigen vlees mogen keuren. De gemeente moet zelf aan het stuur gaan zitten. In de toekomst gaat zorg niet meer over betaalbaarheid maar over kwaliteit en leverbaarheid. Het gaat daarbij om het juist en rechtmatig verstrekken van zorg. Wij zien innovatieve zorgondernemingen die vanuit de preventieve kant werken, bijvoorbeeld door voeding. Mijn vader heeft dementie. De ene instelling drukt hem een kopje in de handen want dan kan hij hem opdrinken. De andere instelling zet het kopje op tafel zodat hij zelf overeind moet komen, als hem dat lukt zetten ze hem de volgende keer weer een stukje verder.’
Hadden we tekort moeten zien aankomen?
Politiek verslaggever Huibert Veth sprak met Mattijs Loor vanuit zijn rol als voorzitter van de auditcommissie van de gemeenteraad. Loor: ‘De auditcommissie is aangesteld om het proces van de financiële besluitvorming te bewaken en te begeleiden. De auditcommissie is daarmee de opdrachtgever van de accountant van de gemeente. In de boardletter kwamen een aantal stevige waarschuwingen naar voren, o.a. op het sociaal domein. In hoeverre we als gemeente goed grip en zicht hebben wat daar gebeurt qua kosten maar ook kwaliteit van zorg. In de Arnhemse financiën moet er veel handmatig gecontroleerd worden en daar is de accountant nooit zo blij mee. Een hele belangrijke vraag die de accountant niet kan beantwoorden en wij als auditcommissie ook niet maar die aan het college van B&W is, is of we dit tekort niet hadden moeten zien aankomen en meer uit onze informatie hadden kunnen halen.’
Na het reces zal de gemeenteraad nader over dit onderwerp met het college spreken.
Dit is een productie van RTV Arnhem.