De provincies Gelderland en Overijssel werken samen onder de noemer ‘de Kracht van Oost-Nederland’. In opdracht van die provincies hebben zes toponderzoekers een studie verricht naar de prestaties van Oost-Nederland.
Op een congres afgelopen dinsdag in Zwolle is het onderzoeksrapport ‘de Kracht van Oost-Nederland’ gepresenteerd en overhandigd aan Henk Kamp, minister van Economische Zaken.
Het onderzoek wijst uit dat Oost-Nederland een sterke economische factor in Nederland is en dat Gelderland en Overijssel de afgelopen 15 jaar economisch gemiddeld beter presteerden dan de rest van Nederland.
In het onderzoek wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan de economische positie van de regio Arnhem. Hoe staat die regio er in economisch opzicht voor en zijn er mogelijkheden tot verbetering? Waar liggen kansen en bedreigingen? Hieronder een korte samenvatting van de onderzoeksresultaten met betrekking tot de regio Arnhem.
Werkgelegenheid in de regio Arnhem
De regio Arnhem bestaat uit de gemeenten Arnhem, Doesburg, Duiven, Lingewaard, Overbetuwe, Renkum, Rijnwaarden, Rheden, Rozendaal, Westervoort en Zevenaar. Waar in het vervolg over Arnhem wordt gesproken, gaat het dus niet altijd alleen over de gemeente of stad Arnhem.
Het verzorgingsgebied van de regio Arnhem bestrijkt een groot deel van de provincie Gelderland. De afname van werkgelegenheid in de industrie in de jaren zeventig van de vorige eeuw heeft geleid tot een ‘granieten bestand’ van laagopgeleide werklozen. Dat wordt verstrekt door de verdringing door hoger opgeleiden op de arbeidsmarkt.
In de stad Arnhem is de werkgelegenheid voornamelijk te vinden binnen de zakelijke dienstverlening, naast de zorg, het onderwijs en de overheidssector. Die werkgelegenheid richt zich op hoger opgeleiden, die voor een deel buiten de stad Arnhem wonen.
In de regio Arnhem bestaan er zorgen over de toenemende automatisering van zakelijke en financiële diensten of binnen de administratieve sector. Bij diverse banken verdwenen al veel banen en bij de Rechtbank worden dagvaardingen automatisch gegenereerd. Deze negatieve ontwikkeling van de werkgelegenheid verdient meer aandacht.
De kracht van Arnhem
Arnhem wordt in het rapport gekwalificeerd als een culturele en creatieve stad. De stad zet daarbij onder meer in op mode met ArtEZ, de HAN en het modekwartier. Er is daarnaast een krachtige recreatieve functie van nationaal belang wat veel recreatief verkeer trekt vanuit het hele land. Verder is ‘energie’ een belangrijk thema, met grote spelers zoals TenneT, Alliander en DNV-GL. Deze lopen voorop in de energietransitie.
Met de HAN en Industriepark Kleefse Waard is er een sterk cluster aanwezig dat aansluit bij het oude imago als ‘trolleystad’. Samen met de regio Arnhem-Nijmegen en de provincie profileert Arnhem zich graag op het gebied van ‘Smart Energy’ inclusief energietransitie en ‘smart mobility’.
Arnhem neemt samen met Nijmegen en Wageningen deel aan het samenwerkingsverband ‘The Economic Board’ dat zich richt op ‘Food, Health & Energy’. In de regio Arnhem-Nijmegen is dat terug te zien in de triple-helixsamenwerking rond de campussen, waar bedrijfsleven, onderwijs en overheid samenwerken, zoals op IPKW in Arnhem of NovioTech in Nijmegen.
Het sectorale verdienvermogen van de regio Arnhem
De groei van de toegevoegde waarde is jarenlang achtergebleven bij de landelijke groei en de groei in Oost-Nederland. Toch is er sprake van een verbetering door het herstel van de industriële sectoren en de sector Media en ICT. Het verdienvermogen in de regio Arnhem is te danken aan de sectoren Nutsvoorzieningen, Meubelindustrie, Hout- en Papierindustrie, Financiële en Overige Diensten, Openbaar Bestuur, Zorg, Cultuur en Recreatie en Onderwijs. Maar er is ook zorg want de sector Cultuur en Recreatie is na 2008 aan het krimpen.
Waar zitten de kansen?
De regio Arnhem is slecht in het zichzelf verkopen. Daarnaast zullen ook bedrijven van buitenaf aangesloten moeten worden op de initiatieven op energiegebied binnen de regio. De aansluiting met Duitsland kan ook verbeterd worden.
De regio Arnhem is de ‘steppingstone’ naar Noordrijn-Westfalen mét een ICE-verbinding. De samenwerking met de creatieve stad D√ºsseldorf kan daarbij worden benut. Het programma ‘Smart Energie’ past prima bij de (inter-)nationale energietransitie en biedt enorme kansen voor de regio door samenwerking van bedrijfsleven en onderwijsinstellingen.
Conclusies
Binnen Oost-Nederland en de regio Arnhem zijn er voldoende kansen voor een verdere economische ontwikkeling. Die ontwikkeling is de afgelopen jaren niet slecht geweest, maar kan duidelijk nóg beter door kansen te benutten.
Gedeputeerden Jan Markink (Gelderland) en Eddy van Hijum (Overijssel) zijn blij met het onderzoek: ‘Het onderzoek laat zien dat Oost Nederland alles in huis heeft om de proeftuin te worden voor de economie van de toekomst. We hebben de kennis om het te bedenken, de ruimte om het te proberen en de kwaliteit om het te maken’.
De provincies gaan met de gemeenten en de partners in de regio’s bespreken hoe ze de kansen kunnen pakken en de slagkracht hiervoor kunnen ontwikkelen.
Het onderzoek ‘De Kracht van Oost-Nederland’ is uitgevoerd door prof. dr. Oedzge Atzema, prof.dr. Gert-Jan Hospers, prof. dr. ing. Geert Teisman, prof. dr. Pieter Tordoir, prof. dr. Frank van Oort en sociaal-geograaf Piet Renooy. Het is voor het eerst in bestuurlijk Nederland dat een dergelijke groep wetenschappers zo’n groot onderzoek hebben uitgevoerd.
Meer over de kracht van Oost-Nederland is te vinden via www.gelderland.nl/krachtvanoost. Bekijk ook de brochure, het werkdocument ‘Kracht van Oost-NL’ of de onderstaande video:
Wees de eerste die reageert op "De kracht van Oost-Nederland en Arnhem"