Werd er vorige week nog om uw mening gevraagd, volgend jaar op 17 maart is het wéér raak. Jongens en meisjes van politieke partijen, inclusief de nieuwkomers van Denk, Geen Peil en Nieuwe Wegen, schreeuwen om uw aandacht.
Denk vraagt in zijn partijprogramma om de namen van straten, bruggen en tunnels die koloniale helden vereren te wijzigen. Curieus, zeker als je in de Arnhemse J.P. Coenstraat, Van Heutzlaan, of Bothaplein woont. Maar ook voor de Bernhardlaan valt te vrezen.
Nu was de Duitse bezetter in de jaren veertig van de vorige eeuw eveneens niet zo gecharmeerd van de Bernhardlaan en de al dan niet in directe omgeving liggende straten als Julianalaan, Beatrix- en Irenestraat. Deze namen deden té veel aan het Huis van Oranje denken. Om die reden werden Juliana- en Bernhardlaan, respectievelijk Boerhaave- en Linnaeuslaan. Beatrix- en Irenestaat werden omgedoopt tot Leeuwenhoeklaan en Swammerdamstraat.
De Lippe Biesterfeldstraat werd Martinetstraat. Analoog aan het bovenstaande, kreeg de Wilhelminastraat in Lombok in 1942 op last van de Duitsers de naam Lombokstraat.
Helden
Maar Denk denkt verder. Koloniale helden zijn – volgens Denk – in werkelijkheid schurken die geen eerbetoon verdienen in de vorm van een straatnaam, brug of tunnel. Dus geen Jan Pieterszoon Coentunnel meer in Amsterdam en voor de J.P. Coenstraat, Van Imhoffplein, enz. in het Arnhemse Broek moet iets anders worden bedacht.
Het benoemen van straten mag door velen als saai worden ervaren, kennelijk ligt dit voor de Denkers genuanceerder. Vraag is nu of de Bernhardlaan – na de biografie van Jolande Withuis over Koningin Juliana – wederom hernoemd moet worden? Bernhard was weliswaar geen koloniale held, maar Withuis beschreef hem onomwonden als een gewetenloze, gierige, egocentrische man. Het kan verkeren, dus. Van gerespecteerd persoon tot nietsontziende bandiet.
Maatstaven
Velen vinden naamsveranderingen geschiedvervalsing. De maatstaven van toen zijn niet de huidige. Zo zijn in de Arnhemse Transvaalbuurt een plein, resp. straten vernoemd naar Botha, Kruger en Steijn. Zij speelden in Zuid-Afrikaanse Boerenoorlogen niet zo’n lekkere rol. Maar hoe staat het met Nelson Mandela naar wie een Arnhemse brug werd genoemd? Toen die eind jaren tachtig van de 20ste eeuw werd benoemd speelde anti-apartheidspolitiek een prominente rol. Hoe wordt daar over vier eeuwen over gedacht?
Veel pleit om alles maar bij het oude te houden. Gelukkig zijn daar tevens praktische argumenten voor. De kosten van een naamswijziging kunnen voor zowel bedrijven, particulieren als overheid snel oplopen. Namen worden sowieso alleen gewijzigd als de kosten tegen de baten opwegen.
Beeld: Arnhemse wederopbouwflats van H.J. Breda aan de Lippe Biesterveldstraat, eerste helft jaren vijftig van de 20ste eeuw. Op de bovenverdieping bevinden zich maisonnettes met balkon en luifel inclusief lichtgat. Op de stoep staan gegalvaniseerde metalen vuilnisbakken en per flat is er één centrale antenne inrichting. Foto: Renes, Gelders Archief.
Wees de eerste die reageert op "Naam Bernhardlaan blijft ongewijzigd"